Top 7 # Xem Nhiều Nhất Cho Biết Cấu Tạo Và Chức Năng Của Đại Não Mới Nhất 3/2023 # Top Like

Ðại não gồm 2 bán cầu đại não phải và trái, ngăn cách nhau bởi rãnh gian bán cầu. Mỗi bán cầu đại não có một lớp chất xám dày 2-4 mm bao xung quanh gọi là vỏ não. Gồm: thùy trán, thùy chẩm, thùy đỉnh, thùy thái dương.

Vỏ não là trung tâm của nhiều chức năng thần kinh quan trọng: Chức năng vận động.Chức năng cảm giác.Chức năng giác quan.Chức năng thực vật. Mỗi vùng của vỏ não ứng với một chức năng nhất định. Ngoài ra, vỏ não còn là trung tâm của các hoạt động thần kinh cao cấp như: tư duy, tình cảm…

Trong phần này, ta chỉ nghiên cứu các vùng chức năng của vỏ não, riêng phần hoạt động thần kinh cao cấp sẽ được đề cập trong chương khác. Ðể nghiên cứu các vùng chức năng của vỏ não, người ta phân chia vỏ não theo nhiều cách khác nhau. Trong đó, cách phân chia vỏ não thành 50 vùng đánh số từ 1 đến 50 của Brodmann là thông dụng hơn cả.

– Các vùng giác quan + Vùng thị giác: Gồm các vùng 17, 18, 19 thuộc thùy chẩm 2 bên:

Vùng 17: là vùng thị giác thông thường, vùng này cho chúng ta cảm giác ánh sáng và màu sắc nhưng không cho ta nhận biết vật nhìn thấy.

Vùng 18, 19: là vùng thị giác nhận thức, cho ta nhận biết vật nhìn thấy. Khi vùng này bị tổn thương thì nhìn thấy vật nhưng không biết là vật gì.

+ Vùng thính giác:Gồm các vùng 22, 41, 42 thuộc thùy thái dương 2 bên:

Vùng 41, 42: là vùng thính giác thông thường, cho ta cảm giác tiếng động (âm thanh thô sơ). Tổn thương vùng này gây nên điếc.

Vùng 22: là vùng thính giác nhận thức, cho ta nhận biết âm thanh loại gì.

+ Vùng vị giác: Thuộc vùng 43 của thùy đỉnh

+ Vùng khứu giác: Thuộc vùng 34 của thùy thái dương, vùng này thuộc hệ viền.

+ Vùng cảm giác: Thuộc vùng 1, 2, 3 của hồi đỉnh lên.

+ Vùng vận động: Thuộc hồi trán lên, đây là nơi xuất phát của bó tháp. So với các vùng khác thì vùng vận động có diện tích lớn nhất.

Ngoài ra, bên cạnh vùng vận động còn có vùng tiền vận động thuộc vùng 6 thùy trán, đây là nơi xuất phát các sợi đi đến các nhân xám dưới vỏ rồi theo hệ ngoại tháp chi phối các vận động tự động.

Vùng vận động và cảm giác của vỏ não có các quy luật hoạt động sau đây: Quy luật bắt chéo: Bán cầu não bên này chi phối vận động và cảm giác của nửa thân bên kia. Quy luật ưu thế: Những cơ quan nào vận động nhiều và cảm giác tinh tế thì chiếm vùng vỏ não rộng hơn (tay, miệng…).

Quy luật lộn ngược: Vùng vỏ não phía trên chi phối vận động và cảm giác của các bộ phận phía dưới cơ thể. Ngược lại, vùng vỏ não phía dưới chi phối các bộ phận phía trên.

Vùng Broca ,thuộc vùng 44, 45 của thùy trán. Ðây là vùng chi phối vận động của các cơ quan tham gia vào động tác phát âm như: thanh quản, môi, lưỡi… Khi vùng này tổn thương thì bị chứng câm nhưng vẫn hiểu lời, hiểu chữ. Bệnh nhân nghe và đọc thì hiểu nhưng không thể diễn đạt ý nghĩ của mình bằng lời nói. Tuy nhiên, họ có thể diễn đạt thông qua chữ viết.

Vùng Wernicke nằm ở thùy thái dương, đây là một vùng rất quan trọng trong việc hình thành tiếng nói và tư duy.

Vì vậy, còn được gọi là vùng hiểu ngôn ngữ, vùng hiểu biết…Vùng này không chỉ chi phối lời nói mà còn cho ta hiểu lời, hiểu chữ…Khi vùng Wernicke bị tổn thương thì bị chứng câm kèm thêm không hiểu lời, hiểu chữ…

Vùng lời nói phân bố không đều ở 2 bán cầu. Ở người thuận tay phải (chiếm khoảng 90%), vùng Broca và Wernicke phát triển rất rộng bên bán cầu trái, bán cầu phải không đáng kể và bán cầu trái được gọi là bán cầu ưu thế. Ở người thuận tay trái (chiếm 10%), ưu thế 2 bán cầu đều nhau. Số người ưu thế bán cầu phải rất ít.

Não là gì?

Não là phần trên và trước nhất của hệ thần kinh trung ương của con người, và là cơ quan chủ yếu trong điều hành hệ thần kinh ngoại vi.

Não duy trì nhịp đập của tim điều hòa huyết áp và các yếu tố quan trọng khác như mức đường huyết và thân nhiệt Não và hệ thần kinh trung ương giúp chúng ta duy trì nhịp thở, là nơi “sản xuất” chất xám và tạo ra nguồn cảm xúc cho mỗi người. Bên trong não là một hệ thống mạng nơ-ron phức tạp và một số tuyến nội tiết Một số nơ-ron tiếp nhận thông tin từ cơ thể (từ giác quan: như mắt, mũi, tai, lưỡi, da, từ hệ thần kinh ngoại vi và từ nhiều các cơ quan khác theo tủy sống lên não); một số khác có nhiệm vụ điều khiển tất cả các cơ quan khác của cơ thể (Ví dụ nhịp tim nhịp thở, bắp thịt tạo di chuyển,…). Các tuyến nội tiết trong não tiếp nhận và phóng thích các hormone tạo liên hệ chắt chẽ với các tuyến nội tiết khác trong cơ thể.

Cấu tạo của não

Cấu tạo của não được hình thành từ các tế bào thần kinh neuron tế bào thần kinh đệm và các mạch máu bộ não người trưởng thành có trọng lượng 1.3 đến 1.4kg. Số lượng tế bào thần kinh trong não người trưởng thành, theo mảng chụp cắt lớp đã được ghi nhận có tổng cộng khoảng 86 tỷ, một số lượng tương đương với số các tế bào không phải là neuron. Trong số này, có 16 tỷ (chiếm 19% lượng neuron) đều nằm trong vỏ não (bao gồm chất trắng dưới vỏ), 69 tỷ (chiếm 80% lượng neuron) nằm ở tiểu não, và ít hơn 1% lượng neuron nằm trong phần còn lại của não.

Cấu tạo của não

Trong cấu tạo của não thì đại não nằm ở phía trên các cấu trúc khác, với các bán cầu của nó hình thành phần lớn nhất của bộ não người và được bao phủ bằng lớp vỏ não có địa hình phức tạp. Dưới đại não là cuống não được coi là trụ đỡ của não. Tiểu não nằm ở vị trí cuối não sau thân não và dưới vỏ não, nó có bề mặt nhăn nheo khiến cho nó khác biệt với các vùng não khác. Não rất mềm, giống như thạch hoặc đậu hũ Mặc dù còn được gọi là chất xám, não có màu hồng nhạt pha be và càng vào sâu bên trong nó càng trắng dần.

Chức năng của não

Chức năng của não là đo độ thông minh của con người, quyết định phản xạ, cách thức con người hành động, và từ đó điều khiển mọi bộ phận cơ thể thực hiện những quyết định đó. Độ thông minh của não tùy thuộc vào khả năng giao tiếp giữa các tế bào thần kinh và màng chất béo bao bọc các dây thần kinh, màng chất béo quyết định độ nhanh của các tín hiệu lan truyền trong não. Tuy nhiên trí thông minh còn tùy thuộc vào gen di truyền.

Với chức năng phản xạ của não giúp con người có cảm nhận tốt hơn về mọi thứ xung quanh và giúp con người ứng biến với mọi việc trong cuộc sống Có hai loại phản xạ: Phản xạ vô điều kiện vốn đã tồn tại sẵn trong não, có thể được não triển khai ngay lập tức, còn phản xạ có điều kiện lại đòi hỏi não cần phải thích nghi và rèn luyện.

Thế nào là tiểu não?

Tiểu não là phần thần kinh trung ương nằm ở hố sọ sau ngay phía sau thân não Tiểu não nối với thân não bằng 3 đôi cuống tiểu não: Ðôi trên nối với não giữa Ðôi giữa nối với cầu não Ðôi dưới nối với hành não. Thực chất chức năng các cuống tiểu não là những đường liên hệ của tiểu não với các phần khác của hệ thần kinh.

T iểu não là phần thần kinh trung ương ở hố sọ sau

Giải phãu tiểu não

Cấu tạo của tiểu não gồm có thùy nhộng ở giữa và 2 bán cầu tiểu não ở 2 bên. Mỗi bán cầu tiểu não có một lớp chất xám bao bọc bên ngoài gọi là vỏ tiểu não, bên trong là chất trắng chứa một số nhân xám quan trọng như nhân răng (Dentate nucleus) và nhân mái (Fastigial nucleus).

Vỏ tiểu não gồm có 3 lớp: Lớp ngoài cùng là lớp phân tử chứa các nơron Lớp giữa là lớp tế bào Purkinje. Lớp trong cùng là lớp hạt chứa các tế bào Golgi. Căn cứ theo bậc thang tiến hóa, người ta chia tiểu não ra làm 3 phần:

– Tiểu não cổ: Phần này nhận những đường dẫn truyền từ tủy sống đưa lên, trong đó quan trọng là đường cảm giác sâu không có ý thức để từ đó tiểu não điều hòa các động tác tự động, điều hòa trương lực cơ và giữ thăng bằng cho cơ thể.

Vỏ tiểu não gồm 3 lớp

– Tiểu não mới: Là phần phát triển muộn nhất theo bậc thang tiến hóa. Tiểu não mới phát triển ở những động vật cấp cao và ở người là hoàn thiện nhất.

Các đường liên hệ của tiểu não

Những đường liên hệ đi vào và đi ra khỏi tiểu não đều đi qua 3 đôi cuống tiểu não:

– Những đường đi vào tận cùng ở vỏ tiểu não.

– Những đường đi ra xuất phát từ nhân mái và nhân răng

Vỏ tiểu não đóng vai trò trung gian giữa 2 đường này.

2. Chức năng của tiểu não

Tiểu não có chức năng điều hòa trương lực cơ, qua đó giữ cảm thăng bằng của tai trong là mê cung, sau đó đi tới nhân tiền đình ở hành não rồi tận cùng ở thùy nhộng

– Điều hòa trương lực cơ và giữ thăng bằng cho cơ thể

– Điều hòa các động tác tự động

– Điều hòa các động tác chủ động

Điều trị hội chứng tiểu não

Khi tiểu não bị tổn thương (u nhiễm khuẩn chấn thương…) sẽ xuất hiện các triệu chứng bệnh lý. Tập hợp các triệu chứng bệnh lý đó gọi là hội chứng tiểu não. Một hội chứng tiểu não đầy đủ gồm những biểu hiện:

Hội chứng tiểu não làm mất thăng bằng, run, giật nhãn cầu…

Giảm trương lực cơ

Hội chứng 3 sai: Sai tầm, sai hướng, sai nhịp.

Run: run khi làm việc, động tác càng phức tạp càng run nhiều.

Giật nhãn cầu

Mất thăng bằng: đi lảo đảo, dễ bị ngã, đi hình zích zắc.

Rối loạn phát âm: nói khi nhanh khi chậm, khi to khi nhỏ, nói khó.

Não là một cơ quan rất quan trọng trong cơ thể con người, đóng vai trò chi phối rất nhiều hoạt động của con người. Vì vậy, việc hiểu được giải phẫu não hay cấu tạo não cùng với chức năng não sẽ giúp có được những cái nhìn rõ ràng hơn về sự hoạt động của cơ quan này trong cơ thể.

1. Giải phẫu não và chức năng não

Não là phần quan trọng nhất đối với cơ thể con người, có thể giúp chúng ta hiểu được những thông tin xung quanh, điều phối hành vi và cảm giác, cảm xúc của con người. Não bộ thu nhận và xử lý thông tin cùng một lúc thông qua 5 loại giác quan đó là thị, khướu, thính, vị và xúc giác nên có cấu tạo rất chi tiết.

Cấu tạo não bộ bao gồm một số phần chính đó là đại não, tiểu não, não trung gian và thân não. Trong mỗi phần này thì có những cấu trúc chi tiết và phức tạp hơn, giúp não bộ trở thành một cơ quan đảm nhiệm nhiều chức năng chính trong cơ thể. Cấu tạo giải phẫu não bộ được mô tả cụ thể như sau:

Giải phẫu màng não: Là lớp bọc ngoài của não bộ, tránh những va chạm khi hộp sọ bị tổn thương. Màng não gồm 3 lớp đi từ ngoài vào trong là màng cứng, màng nhện và cuối cùng là màng nuôi. Màng cứng có 2 lớp là màng xương và màng cứng, không có tính chất đàn hồi tại nên những nếp nhăn màng não với tác dụng bảo vệ não bộ. Màng nhện mỏng và mềm hơn, bao phủ não bộ và đặc biệt nhất là khoang dưới màng cứng giữ nhiều chức năng rất quan trọng đối với hệ thần kinh trung ương. Màng nuôi có rất nhiều mạch máu bên trong để nuôi dưỡng cho não bộ, và khoang giữa màng nhện và màng nuôi là khoang dưới nhện chứa dịch não tủy ở bên trong.

Giải phẫu tiểu não: Tiểu não là phần sau của não bộ và nằm bên dưới thùy chẩm có chức năng vận động tinh và phối hợp nhiều động tác nhỏ với nhau, giúp cơ thể con người có thể được duy trì ở một trạng thái cân bằng.

2. Triệu chứng các bệnh lý về não

Một khi não bộ bị ảnh hưởng hay tổn thương thì có thể dẫn đến rất nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau, có thể là chấn thương não, tổn thương mạch máu não như tai biến mạch máu não hay phình động mạch não, u não, rối loạn thoái hóa thần kinh và những bệnh lý tâm thần học.

Một số triệu chứng bệnh lý não đó là:

Chấn thương não: Gồm những triệu chứng như đau đầu, nôn mửa, không xác định được phương hướng, chóng mặt, buồn ngủ, mệt mỏi, chậm nói, nói ngọng, đồng tử giãn 1 bên hay 2 bên, chảy dịch tai và mũi, co giật, giảm thị lực, nghe tiếng chuông bên tai, giảm trí nhớ, tâm lý không ổn định…

Chấn thương mạch máu não: Những triệu chứng chấn thương mạch máu não thường xuất hiện đột ngột như đau đầu một cách dữ dội, không nhìn được, không nói được, liệt, hôn mê…

U não: U não xuất hiện với những triệu chứng rất khó phân biệt với những bệnh lý não khác như đau đầu, buồn nôn, nôn, đi lại khó khăn, không phối hợp động tác được, chán ăn, co giật, mất tập trung…

Thoái hóa thần kinh: Trí nhớ bị giảm sút, không có khả năng giữ thăng bằng khi đi lại di chuyển, tâm lý bất ổn…

Giải phẫu não là một lĩnh vực rất rộng lớn vì đây là một cấu trúc vô cùng phức tạp của cơ thể người, gồm nhiều phần nhỏ đảm nhiệm những chức năng não khác nhau. Vì vậy, cần hiểu được cấu tạo não để khi có bất cứ những thay đổi bất thường nào thì có thể nhận định sớm và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để thăm khám.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY.