Top 6 # Xem Nhiều Nhất Cấu Tạo Bộ Não Người Mới Nhất 3/2023 # Top Like

1. Não người là gì?

Não người là phần trên và trước nhất của hệ thần kinh trung ương và là cơ quan chủ yếu trong điều hành hệ thần kinh ngoại vi.

Bên trong não là một hệ thống mạng nơ-ron phức tạp và một số tuyến nội tiết Ước tính não người có khoảng 100 tỷ nơ-ron thần kinh. Một số nơ-ron tiếp nhận thông tin từ cơ thể. Một số khác có nhiệm vụ điều khiển tất cả các cơ quan khác của cơ thể. Các tuyến nội tiết trong não tiếp nhận và phóng thích các hormone tạo liên hệ chắt chẽ với các tuyến nội tiết khác trong cơ thể.

Chức năng của não bộ người là tạo những hoạt động cao cấp như suy nghĩ, tính toán, phán xét, trừu tượng, tưởng tượng…

2. Cấu tạo não bộ con người

Bộ não con người trưởng thành cân nặng trung bình khoảng 1,3 – 1,4 kg (2,9-3,1 lb), hoặc khoảng 2% tổng trọng lượng cơ thể. Khác biệt não bộ nam và nữ là khối lượng khoảng 1.130 phân khối (cm3) ở phụ nữ và 1.260 cm3 ở nam giới, mặc dù có sự khác nhau đáng kể với từng cá nhân. Khác biệt thần kinh giữa hai giới đã được chứng minh không làm ảnh hưởng tới chỉ số IQ hoặc các chỉ số khác của sự nhận thức.

Cấu tạo của bộ não con người là từ các tế bào thần kinh nơ-ron tế bào thần kinh đệm và các mạch máu Số lượng tế bào thần kinh trong não người đàn ông trưởng thành, theo mảng chụp cắt lớp đã được ghi nhận có tổng cộng khoảng 86 tỷ, một số lượng tương đương với số các tế bào không phải là nơ-ron. Trong số này, có 16 tỷ (chiếm 19% lượng nơ-ron) đều nằm trong vỏ não (bao gồm chất trắng dưới vỏ), 69 tỷ (chiếm 80% lượng nơ-ron) nằm ở tiểu não, và ít hơn 1% lượng nơ-ron nằm trong phần còn lại của não.

Cấu tạo của não bộ con người

– Đại não với các bán cầu của nó hình thành nên phần lớn nhất của bộ não con người và nằm ở phía trên các cấu trúc não khác. Nó được bao phủ bằng một lớp vỏ não có địa hình phức tạp. Bên dưới đại não là cuống não, trụ đỡ của nó.

– Thân não là phần kéo dài xuống thấp của não bộ nằm ở phía trước của tiểu não và liên tục với tủy sống Nó bao gồm 2 cấu trúc: trung não, cầu não và hành não.

– Tiểu não ở phần cuối não, dưới vỏ não cấu trúc có bề mặt nhăn nheo (vỏ tiểu não), khiến cho nó trông khác biệt so với các khu vực não khác. Các cấu trúc tương tự cũng có mặt trong động vật có vú khác, mặc dù chúng khá khác nhau về kích thước. Như một quy luật đại não càng nhỏ thì vỏ não ít nhăn lại. Vỏ não của chuột cống và chuột đồng gần như trơn nhẵn. Vỏ não cá heo và cá voi, mặt khác, nhăn nheo hơn não người.

Não sống rất mềm, cảm giác như thạch hoặc đậu hũ Mặc dù còn được gọi là chất xám, não sống lại có màu hồng nhạt pha be, và càng vào sâu bên trong nó càng trắng dần.

Là phần kéo dài xuống thấp của não bộ nằm ở phía trước của tiểu não và liên tục với tủy sống. Nó bao gồm 2 cấu trúc: Trung não, cầu não và hành não. Nó như trạm chuyển tiếp các thông tin giữa các bộ phận khác nhau và vỏ não. Trung não là trung tâm quan trọng trong các cử động của mắt, còn cầu não thì chịu trách nhiệm cho sự phối hợp cử động mắt và mặt, cảm giác của mặt, nghe và thăng bằng. Hành tủy kiểm soát nhịp thở, huyết áp, nhịp tim và nuốt. Nếu không có các chức năng chủ chốt này con người không thể tồn tại được.

Nằm phía sau của não bộ phía dưới thùy chẩm. Nó được ngăn cách với đại não bởi lều tiểu não (nếp gấp của màng cứng). Tiểu não phối hợp các động tác và tạo nhịp điệu cử động, giúp ta duy trì tư thế, cảm giác cân bằng hoặc thăng bằng.

2. CÁC VÙNG CHỨC NĂNG CƠ BẢN

Thùy trán: lớn nhất trong các thùy và chịu trách nhiệm cho chức năng vận động tự ý lời nói, trí tuệ, hành vi. Vỏ não trán trước đóng vai trò quan trọng về trí nhớ, trí thông minh, sự tập trung, tính khí và cá tính.

Thủy chẩm: cho phép con người tiếp nhận và xử lý thông tin thị giác. Nó ảnh hưởng đến quá trình cảm thụ màu sắc và hình dạng. Thùy chẩm bên phải diễn giải tín hiệu từ thị trường bên trái, trong khi thùy chẩm bên trái làm chức năng tương tự cho thị trường bên phải.

Thùy đỉnh: phân tích đồng thời các tín hiệu nhận được từ các khu vực khác nhau của não như thính giác, thị giác, vận động, cảm giác và trí nhớ. Dựa vào trí nhớ và các thông tin nhận được để đưa ra ý nghĩa cho các thông tin sự việc.

Thùy thái dương: Thùy này nằm ở vị trí ngang tai của mỗi bên não bộ, và có thể được chia thành 2 phần. Một phần nằm ở phía dưới và phần kia nằm ở phía trên mỗi bán cầu. Một phần ở bên phải là tham gia vào bộ nhớ thị giác và giúp con người nhận biết sự vật và khuôn mặt người. Một phần ở bên trái tham gia vào bộ nhớ ngôn ngữ, giúp con người ghi nhớ và hiểu ngôn ngữ. Phần phía sau của thái dương cho phép con người phân tích cảm xúc và phản ứng của người khác.

Ngoài ra não bộ còn có các bộ phận:

– Vùng hạ đồi là một cấu trúc nhỏ có chứa các liên kết thần kinh gửi tín hiệu đến tuyến yên. Vùng này xử lý thông tin đến từ hệ thống thần kinh tự động, có vai trò trong việc kiểm soát chức năng ăn, ngủ, tình dục, điều hòa thân nhiệt, cảm xúc, sự tiết các nội tiết tố và vận động.

– Tuyến yên là tuyến nhỏ dính vào đáy não (phía sau mũi) nằm trong một hố gọi là hố yên. Nó kiểm soát sự tiết nội tiết tố.

– Tuyến tùng nó có vai trò nào đó trong sự trưởng thành sinh dục, tuy nhiên có nhiều giả thiết cho rằng nó là một con mắt bị thoái hóa. Đến giờ các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác chức năng của tuyến tùng này.

– Hố sau là một khoang ở phần sau của hộp sọ, chứa tiểu não, thân não và dây thần kinh sọ não số 5-12.

– Đồi thị đóng vai trò như một trạm chuyển ttieespcho tất cả các thông tin đến và đi khỏi vỏ não. Có vai trò trong cảm giác đau, sự chú ý và tỉnh táo. Nó gồm: hạ đồi, trên đồi, đồi thị bụng và đồi thị lưng.

Não là một cơ quan rất quan trọng trong cơ thể con người, đóng vai trò chi phối rất nhiều hoạt động của con người. Vì vậy, việc hiểu được giải phẫu não hay cấu tạo não cùng với chức năng não sẽ giúp có được những cái nhìn rõ ràng hơn về sự hoạt động của cơ quan này trong cơ thể.

1. Giải phẫu não và chức năng não

Não là phần quan trọng nhất đối với cơ thể con người, có thể giúp chúng ta hiểu được những thông tin xung quanh, điều phối hành vi và cảm giác, cảm xúc của con người. Não bộ thu nhận và xử lý thông tin cùng một lúc thông qua 5 loại giác quan đó là thị, khướu, thính, vị và xúc giác nên có cấu tạo rất chi tiết.

Cấu tạo não bộ bao gồm một số phần chính đó là đại não, tiểu não, não trung gian và thân não. Trong mỗi phần này thì có những cấu trúc chi tiết và phức tạp hơn, giúp não bộ trở thành một cơ quan đảm nhiệm nhiều chức năng chính trong cơ thể. Cấu tạo giải phẫu não bộ được mô tả cụ thể như sau:

Giải phẫu màng não: Là lớp bọc ngoài của não bộ, tránh những va chạm khi hộp sọ bị tổn thương. Màng não gồm 3 lớp đi từ ngoài vào trong là màng cứng, màng nhện và cuối cùng là màng nuôi. Màng cứng có 2 lớp là màng xương và màng cứng, không có tính chất đàn hồi tại nên những nếp nhăn màng não với tác dụng bảo vệ não bộ. Màng nhện mỏng và mềm hơn, bao phủ não bộ và đặc biệt nhất là khoang dưới màng cứng giữ nhiều chức năng rất quan trọng đối với hệ thần kinh trung ương. Màng nuôi có rất nhiều mạch máu bên trong để nuôi dưỡng cho não bộ, và khoang giữa màng nhện và màng nuôi là khoang dưới nhện chứa dịch não tủy ở bên trong.

Giải phẫu tiểu não: Tiểu não là phần sau của não bộ và nằm bên dưới thùy chẩm có chức năng vận động tinh và phối hợp nhiều động tác nhỏ với nhau, giúp cơ thể con người có thể được duy trì ở một trạng thái cân bằng.

2. Triệu chứng các bệnh lý về não

Một khi não bộ bị ảnh hưởng hay tổn thương thì có thể dẫn đến rất nhiều tình trạng bệnh lý khác nhau, có thể là chấn thương não, tổn thương mạch máu não như tai biến mạch máu não hay phình động mạch não, u não, rối loạn thoái hóa thần kinh và những bệnh lý tâm thần học.

Một số triệu chứng bệnh lý não đó là:

Chấn thương não: Gồm những triệu chứng như đau đầu, nôn mửa, không xác định được phương hướng, chóng mặt, buồn ngủ, mệt mỏi, chậm nói, nói ngọng, đồng tử giãn 1 bên hay 2 bên, chảy dịch tai và mũi, co giật, giảm thị lực, nghe tiếng chuông bên tai, giảm trí nhớ, tâm lý không ổn định…

Chấn thương mạch máu não: Những triệu chứng chấn thương mạch máu não thường xuất hiện đột ngột như đau đầu một cách dữ dội, không nhìn được, không nói được, liệt, hôn mê…

U não: U não xuất hiện với những triệu chứng rất khó phân biệt với những bệnh lý não khác như đau đầu, buồn nôn, nôn, đi lại khó khăn, không phối hợp động tác được, chán ăn, co giật, mất tập trung…

Thoái hóa thần kinh: Trí nhớ bị giảm sút, không có khả năng giữ thăng bằng khi đi lại di chuyển, tâm lý bất ổn…

Giải phẫu não là một lĩnh vực rất rộng lớn vì đây là một cấu trúc vô cùng phức tạp của cơ thể người, gồm nhiều phần nhỏ đảm nhiệm những chức năng não khác nhau. Vì vậy, cần hiểu được cấu tạo não để khi có bất cứ những thay đổi bất thường nào thì có thể nhận định sớm và đưa người bệnh đến cơ sở y tế để thăm khám.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ đầu ngành, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại. Bệnh viện cung cấp dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp, không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa.

Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đăng ký trực tuyến TẠI ĐÂY.

Tóm tắt lý thuyết

Hành tuỷ (nối tiếp tuỷ sống phình ra thành hình củ hành).

Cầu não (ở giữa não giữa và hành tuỷ).

Não giữa: gồm hai cuống đại não và bốn củ não sinh tư.

Não trung gian: gồm mấu não trên (ở phía trên epiphyse), mấu não dưới hay tuyến yên (ở phía dưới, hypohyse), hai đồi thị (thalamus) ở phía giữa và vùng dưới đồi (hypothalamus). Bốn phần trên còn gọi là trụ não – bộ phận trung gian nối tuỷ sống với bán cầu đại não và tiểu não.

Tiểu não (nằm phía sau trụ não, dưới các bán cầu đại nào).

Bán cầu đại não (vỏ não + các hạch dưới vở não).

Dẫn truyền hưng phấn từ dưới lên, từ bộ phận nọ sang bộ phận kia và từ trên xuống; điều khiển các vận động, sự thăng bằng khi vận động, hoạt động cùa các tuyên nội tiết, các cơ quan nội tạng và một phần hoạt động định hướng vùng não trung gian, đảm bảo sự thực hiện các phản xạ không điều kiện phức tạp.

Vỏ nào ở vị trí cao nhất của não bộ, ra đời muộn nhất trong quá trình lịch sử phát triển của vật chất và là tổ chức vật chất cao nhất, tinh vi nhất, phức tạp nhất.

Vỏ nào hợp bởi 6 lớp tế bào thần kinh còn gọi là Iiơron, dày khoảng* từ 2 – 5mm. Những tế bào thần kinh này không được sinh sản thêm, nếu bị tổn thương thì không có khả năng khôi phục được thành các tế bào mới. Nhưng bù lại, các tế bào thần kinh của vỏ não có khả năng đặc biệt thay thế lẫn nhau để hoạt động mà không có loại tế bào nào có khá năng này.

Vỏ não có diện tích khoảng 2200cm”, với khoảng 14 – 17 tỉ nơron. Não người có khối lượng trung bình 1,4kg.

Trên vỏ não có 4 thuỳ lớn (4 miền) do 3 rãnh tạo ra:

Thuỳ trán (nằm giữa rãnh Rolando và rãnh Sylvius) còn gọi là miền vận động.

Thuỳ đỉnh (nằm giữa rãnh thẳng và góc rãnh Rolando) còn gọi là miền xúc giác.

Thuỳ chẩm (kể từ rãnh thẳng góc đến hết vỏ não tiếp giáp với tiểu não) còn gọi là miền thị giác.

Thuỳ thái dương (kể từ rãnh Sylvius đến hết vó não về phía trước) gọi là miền thính giác.

Nằm ờ các thuỳ trên của vỏ não có khoảng hơn 50 vùng. Mỗi vùng có nhiệm vụ nhận kích thích và điều khiển từng bộ phận trong cơ thể.

Ngoài ra còn miền trung gian, chiếm khoáng 1/2 diện tích vỏ bán cầu não. Miền này nằm giữa thuỳ dinh, thuỳ chẩm và thuỳ thái dương, có nhiệm vụ điều khiển vận động và thụ cảm.

Vỏ não cùng với hạch dưới vỏ tạo thành bán cầu đại não. Có hai bán cầu đại não: phải và trái. Hai bán cầu đại não được ngăn cách theo một khe chạy dọc từ trán dến gáy và khe được khép kín nhờ thể trai.

Nhiệm vụ chung của vó não là: điều hoà, phối hợp các hoạt dộng của cơ quan nội tạng và đảm bảo sự cân bằng của cơ thể và môi trường.

3. Vấn đề định khu các chức năng tâm lí trong não

Đây là vấn đề hết sức phức tạp, từ trước đến nay có nhiều quan điểm khác nhau:

Descartes cho rằng, tư duy ở tuyến tùng; Charcot (bác sĩ thần kinh người Pháp) và Klages (bác sĩ thần kinh người Đức) cho rằng, mỗi chức năng tâm lí đều có vùng cố định trong não điều khiển: có nưi điều khiển tưởng tượng, tư duy. Họ còn cho rằng trong não có các mấu “tư tưởng”, mấu “yêu đương” v.v… Đó là những quan điểm duy vật máy móc.

Tâm lí học, theo quan điểm duy vật biện chứng (Tâm lí học hoạt dộng) khẳng định: Trên vỏ não có nhiều miền (vùng, thuỳ), mỗi miền này là cơ sở vật chất của các hiện tượng tâm lí tương ứng. Tuy nhiên, mỗi quá trình tâm lí xảy ra đều do sự phối hợp cơ dộng của nhiều miền trcn bán cầu đại não. Một hiện tượng tâm lí xảy ra, nhất là các hiện tượng tâm lí phức tạp, bao giờ cũng có nhiều trung khu, nhiều miền tham gia tạo thành hiện tượng đỏ. Tuỳ theo các hiện tượng tâm lí khác nhau mà các trung khu thần kinh cũng dược tạo thành khác nhau – nghĩa là hộ thống trung khu thần kinh luôn luôn thay đổi. Sự hoạt dộng dựa trên các nguycn tắc “phân công” kết hợp với nguyên tắc “nhịp nhàng” như vậy tạo nên một hệ thống mà các nhà sinh lí học, tâm lí học Nga lỗi lạc A.R. Luria, P.K. Anokhin gọi dó là hệ thống chức năng cơ động.

Hình 1. Một số vùng chức nàng của vỏ não

1. Vùng thị giác; 2. Vùng thính giác; 3. Vùng vị giác; 4. Vùng cám giác cơ thể (da, cơ, khớp); 5. Vùng vận động; 6. Vùng viết ngôn ngữ; 7. Vùng nói ngôn ngữ; 8. Vùng nghe hiểu tiếng nói; 9. Vùng nhìn hiểu chữ viết.