Top #10 Xem Nhiều Nhất Cấu Tạo Amidan Mới Nhất 5/2022 # Top Like

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

Amidan là gì là vấn đề được nhiều người bệnh quan tâm. Amidan (tên gọi khác là tuyến hạnh nhân) có tên tiếng anh là Tonsils. Đây là tổ chức lympho lớn nhất của cơ thể nằm tập trung phía dưới niêm mạc hầu và ở ngay 2 bên thành họng.

Cơ quan này là một phần của hệ bạch huyết và có vai trò đặc biệt quan trọng với cơ thể. Mỗi amidan sẽ bao gồm một mô tương tự hạch bạch huyết, được bao phủ bởi một lớp niêm mạc hồng. Các hố đi qua lớp niêm mạc này được gọi là crypts.

Nếu mở miệng rộng, bạn có thể nhìn thấy một phần của amidan, đó là các mô mềm nằm ở hai bên thành họng và ngay sau miệng.

Cấu tạo của amidan

Sau khi giải đáp được vấn đề amidan là gì, hãy tìm hiểu cấu tạo của cơ quan này. Nếu giải phẫu amidan bạn có thể nhận thấy nó có cấu tạo 3 lớp từ phía ngoài vào bên trong, cụ thể:

Biểu mô phủ: nằm trên bề mặt của amidan, giữ vai trò bảo vệ và loại bỏ các tác nhân gây bệnh bám trên bề mặt bộ phận này.
Mô liên kết: bên dưới lớp biểu mô phủ là một lớp mô liên kết mỏng giàu mạch máu có nhiệm vụ nuôi dưỡng amidan
Hạng bạch huyết: nằm ở lớp trong cùng và cũng là bộ phận quan trọng nhất của cơ quan này. Nó có tác dụng tiết ra các kháng thể tự nhiên Immunoglobulin để cơ thể chống lại bệnh tật.

Bên cạnh đó, amidan còn có cấu tạo gồm 4 khối nằm bao quanh cửa hầu và xếp thành vòng kín và có tên khác là vòng bạch huyết quanh hầu:

Amidan vòm (AV)

Amidan vòm là hạch bạch huyết lớn nhất của cơ thể. Nó có khối hình tam giác nằm tại vòm họng và có thể phát triển theo thành sau của họng mũi. Vị trí của amidan vòm là cửa ngõ ra vào của hầu họng và không được bao phủ bởi một lớp biểu mô phía trên. Vì vậy khối amidan rất dễ bị các tác nhân gây hại tấn công.

Amidan vòi

Amidan vòm gồm 2 phần chia đều 2 bên trái – phải quanh lỗ vòi tai và ngay phía dưới vòi Eustache. Đây là khối có rất ít tổ chức lympho, vì vậy nó thường không được chú ý nhiều. Đây là khối có rất ít tổ chức lympho, vì vậy nó thường không được chú ý nhiều.

Amidan khẩu cái

Cấu tạo gồm 2 khối hình ô van có màu hồng với kích thước to nhỏ khác nhau dựa vào độ tuổi. Đây còn là khối amidan lớn nhất trong vòng bạch huyết Waldayer. Khi chiếu đèn vào vòm họng, đây là bộ phận duy nhất của amidan mà chúng ta có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường.

Amidan lưỡi

Bộ phận này có vị trí nằm ở đáy lưỡi và là nơi tập trung ít tế bào lympho nhất nên ít được chú ý trong vòng bạch huyết Waldayer. Vòng Waldayer hình thành trong thai kỳ và phát triển đầy đủ nhất khi trẻ ra đời. Vì vậy khối amidan phát triển nhanh về khối lượng từ 1 – 2 tuổi và đạt đỉnh từ 4 – 7 tuổi, càng trưởng thành sẽ càng teo dần.

Chức năng của amidan

Amidan có tác dụng lớn trong việc duy trì khả năng miễn dịch của cơ thể. Tác dụng chính của bộ phận này là tiết ra các lympho bào và kháng thể (là các protein) để giúp cơ thể xác định và chống lại sự tấn công của vi khuẩn có hại.

Ngoài ra amidan còn chứa các loại tế bào bạch cầu có lợi như:

Tế bào B: giúp sản xuất kháng thể chống lại bệnh cúm, nhiễm trùng, viêm phổi do liên cầu khuẩn và các tình trạng viêm nhiễm khác.
Tế bào T: tiêu diệt tế bào nhiễm virus để giúp cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch chống lại một số tác nhân truyền nhiễm.

Trong cấu tạo của amidan, khối amidan vòm được xem là bộ phận nhận diện vi khuẩn và tạo kháng thể để tiêu diệt hại khuẩn xâm nhập nhiều lần.

Những kháng thể được tạo ra tại amidan vòm được nhân lên và phân bố ở các cơ quan trong cơ thể, tuy nhiên nó tập trung nhiều nhất ở vùng mũi họng.

Từ đó, cơ thể sẽ có hệ miễn dịch tại chỗ để chống lại sự tái xâm nhập của vi khuẩn có hại. Vì vậy, amidan đóng vai trò quan trọng trong quá trình ngăn ngừa bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Các bệnh lý amidan thường gặp

Có rất nhiều nguyên nhân khiến cơ thể hư tổn và mắc bệnh lý về amidan. Bạn nên tìm hiểu thật kỹ thông tin về những căn bệnh này để sớm nhận biết và có hướng điều trị kịp thời

Viêm amidan

Viêm amidan là tình trạng khối amidan bị hại khẩn tấn công gây nhiễm trùng, sưng tấy và phì đại. Các triệu chứng điển hình gồm: ho, đau họng, nhai nuốt khó khăn, buồn nôn, mệt mỏi, sốt cao trên 39 độ C . Phía trên amidan xuất hiện mủ dưới dạng đốm trắng. Dựa trên thời gian và triệu chứng, chuyên gia chia bệnh ra làm 2 giai đoạn:

Viêm amidan cấp tính: Tình trạng xuất hiện ở nhiều đối tượng nhưng phổ biến nhất là trẻ em từ 5 – 15 tuổi. Các triệu chứng khởi phát ồ ạt và có thể biến mất trong vài ngày.
Viêm amidan mãn tính: Tình trạng amidan bị nhiễm trùng trong thời gian dài nhưng không được điều trị dứt điểm, tái phát nhiều lần. Bệnh gồm 3 thể: viêm amidan quá phát, viêm amidan hốc mủ và viêm amidan xơ teo.

Nếu không được điều trị kịp thời, viêm amidan có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: viêm xoang, viêm thanh quản, viêm phế quản, viêm tai giữa, ổ áp xe,… Nghiêm trọng hơn là các tình trạng nhiễm khuẩn huyết, viêm cầu thận, thấp tim,…

Áp xe peritonsillar

Bệnh có tên gọi khác là Quinsy, xảy ra khi khối áp xe phát triển cạnh amidan. Nguyên nhân chủ yếu gây áp xe peritonsillar là do nhiễm khuẩn. Hiện tượng này chỉ phát triển một bên, có thể theo sau một đợt viêm hoặc tự phát sinh. Một bên amidan bị ảnh hưởng sẽ sưng to và có nhiều dấu hiệu bất thường.

Khi khối áp xe bên cạnh amidan ngày càng lớn và hình thành mủ, peritonsillar thường bị đẩy về đường giữa, gây ra đau đớn và mệt mỏi toàn thân. Biện pháp phổ biến để điều trị Quinsy là kháng sinh, tuy nhiên người bệnh nên kết hợp các thủ thuật y tế khác nhằm dẫn lưu mủ ra ngoài.

Ung thư amidan

Ung thư amidan bắt nguồn từ các tế bào trong amidan và xảy ra nhiều nhất ở amidan khẩu cái. Hầu hết các trường hợp đều là ung thư biểu mô tế bào gai, phát sinh từ các mô niêm mạc miệng, ngoài ra còn có thể xuất hiện u lympho amidan (ung thư hệ thống miễn dịch).

Ung thư amidan sẽ gây nguy hiểm tính mạng nếu người bệnh không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

Để bảo vệ amidan tránh khỏi những tổn thương từ hại khuẩn, bạn hãy chú ý:

Đeo khẩu trang và bảo vệ cổ họng cẩn thận khi ra đường.
Không hút thuốc lá, không sử dụng rượu bia, chất kích thích.
Hạn chế đồ ăn cay nóng dễ gây kích ứng đến niêm mạc amidan.
Chăm chỉ tập thể thao, xây dựng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng.
Vệ sinh răng miệng sạch sẽ, dùng nước muối loãng súc miệng hằng ngày
Thăm khám sức khỏe định kỳ để sớm phát hiện các bệnh lý nguy hiểm.

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

Hình Ảnh Đầy Đủ Nhất Về Bệnh Ung Thư Vòm Họng

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan là tổ chức bạch huyết nằm ở ngã tư hầu họng, được ví như cửa ngõ quan trọng bảo vệ đường hô hấp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bộ phận đặc biệt này và giúp bạn trả lời được hàng loạt câu hỏi như: vai trò của amidan, cấu tạo và chức năng của amidan và khi bị viêm có nên cắt hay không?

Amidan là gì

Amidan hay còn được gọi là tuyến hạnh nhân, có tên tiếng anh là Tonsils, là những đám tổ chức bạch huyết lớn, nằm phía dưới niêm mạc hầu. Các amidan sẽ nằm vây quanh cửa hầu và tạo thành một vòng kín gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldayer). 6 khối amidan trong vòng Waldayer đó là:

1 amidan vòm (VA): nằm ở vòm họng và có thể phát triển theo thành sau họng mũi.
2 amidan vòi: nằm ở bên trái và phải, quanh lỗ vòi tai
2 amidan khẩu cái: nằm ở bên trái và phải trong hố amidan của thành bên họng.
1 amidan lưỡi: nằm ở đáy lưỡi.

Sự hình thành và phát triển của thai nhi gắn liền với sự hình thành vòng Waldayer. Khi trẻ chào đời cũng là lúc vòng Waldayer phát triển đầy đủ. Khi trẻ lên 1-2 tuổi, các khối amidan sẽ phát triển nhanh về khối lượng và sẽ mạnh nhất lúc trẻ từ 3-7 tuổi rồi teo dần.

Cấu tạo và vị trí amidan

Cấu tạo amidan gồm biểu mô phủ và biểu mô liên kết, giống như hạch bạch huyết. Một amidan lại có các amidan nhỏ khác nhau đó là amidan vòm, amidan khẩu cái, amidan vòi và amidan lưỡi.

Cấu tạo của vòng Waldayer

Có lẽ ai cũng biết vị trí amidan là ở trong họng nhưng chính xác amidan nằm ở đâu thì không phải ai cũng rõ.

Vị trí thuộc giao điểm của đường thở và đường ăn uống, có tác dụng như hàng rào chống lại sự xâm nhập của vi trùng, vi khuẩn từ bên ngoài tấn công.

Tất cả vi trùng từ mũi, miệng đều phải thông qua vòng bạch huyết Waldeyer mới vào được cơ thể. Do đó, nếu amidan bị viêm sẽ giống như cổng thành không có người gác, biến nơi đây thành ổ lưu trú của vi trùng, gây ra các bệnh về phổi, tai, khớp, ruột,…cho con người.

Amindan vòm (VA)

Vị trí amidan vòm nằm trong lớp niêm mạc của nóc vòm và thành sau của vòm mũi họng, phía trên lưỡi gà và sau mũi. Cấu tạo amidan vòm gồm các tế bào lymphô tập trung lại, giúp tạo kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh khi chúng đi vào cơ thể qua ngã mũi hầu.

Bằng mắt thường thì khó có thể nhìn thấy amidan vòm mà phải dùng dụng cụ chuyên dụng vị vị trí amidan vòm khá đặc biệt.

VA bình thường sẽ dày khoảng 2mm và không làm đường thở bị cản trở. Chúng có diện tích tiếp xúc rất rộng nhờ khả năng xếp thành nhiều nếp. Chức năng của VA là nhận diện vi khuẩn, tạo kháng thể và tiêu diệt vi khuẩn khi chúng tái xâm nhập vào cơ thể.

Khi con người hít thở bằng mũi, không khí sẽ tiếp xúc với amidan vòm rồi mới đi vào phổi, khiến các vi khuẩn có trong không khí bám lại vào mặt tiếp xúc của VA. Các tế bào bạch cầu ở đây sẽ nhanh chóng bắt giữ, nhận diện “kẻ địch” để tạo ra kháng thể.

Những kháng thể này được nhân lên với số lượng lớn và phân tán đi khắp nơi, trong đó tập trung nhiều nhất ở vùng mũi họng, tạo miễn dịch tại chỗ, chống lại vi khuẩn khi chúng xâm nhập lần nữa. Amidan vòm giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên.

Khi thai kì phát triển từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 7 thì cũng là lúc VA được hình thành và nó hoàn thiện ở trẻ sơ sinh. VA sẽ lớn dần khi trẻ phát triển đến 6-7 tuổi rồi thoái triển dần và teo nhỏ lại trước khi trẻ bước vào tuổi dậy thì.

Nếu trẻ bị phì đại VA thì có thể dẫn đến tình trạng biét tắc cửa mũi sau, từ đó khiến trẻ có các biểu hiện: thở mũi, chảy nước mũi, ngừng thở khi ngủ, nói kém, khó ăn, viêm xoang mạn tính, viêm tai giữa mủ hoặc viêm tai giữa thanh dịch cũng như sự phát triển bất thường của xương mặt.

Amidan khẩu cái

Là tổ chức lympho lớn nhất , gồm những khối mô màu hồng hình ô van ở cả hai phía trái và phải của họng. Vị trí amidan khẩu cái nằm bên trong hốc amidan, có lớp vỏ bọc phân cách với các tổ chức khác trong họng.

Nếu nhìn bằng mắt thường thì chỉ thấy đươc phía trong và dưới của hốc amidan, còn gọi là mặt tự do của amidan. Các khe lõm sâu của mặt tự do amidan được che phủ bởi các lớp biểu bì, là nơi các hoạt động miễn dịch của amidan diễn ra.

Đây cũng chính là nơi rất dễ bị gây viêm bởi các vi khuẩn, virus. Không có kích thước chuẩn cho amidan khẩu cái, mà sự to nhỏ của nó phụ thuộc vào từng trẻ.

Amidan lưỡi
Amidan vòi

Có tên gọi khác là Gelach, là tổ chức chức lympho nhỏ. Vị trí amidan vòi nằm ở hố Rosenmuler, quanh lỗ vòi Eustacchi.

Amidan có tác dụng gì

Cũng như các bộ phận khác trong cơ thể con người, amidan cũng có chức năng riêng của mình. Là cửa ngõ quan trọng của hệ hô hấp, đây chính là hệ thống phòng vệ đầu tiên của hệ miễn dịch trong cơ thể.

Amidan sẽ sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể bằng cách tạo kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây nhiễm khuẩn và gây bệnh đường hô hấp.

Đồng thời, amidan cũng sản sinh ra kháng thể IgG quan trọng và cần thiết trong miễn dịch. Các vi khuẩn, vi rút sẽ bị thanh lọc, tiêu diệt tại amidan trước khi kịp xâm nhập vào cơ thể con người. Nhờ vậy mà chúng ta sẽ tránh được rất nhiều bệnh do vi khuẩn và virus gây ra.

Nguyên nhân viêm amidan

Mặc dù có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, virus gây hại nhưng với cấu trúc hốc và ngăn rỗng, amidan lại là địa chỉ trú ẩn tuyệt với nếu virus, vi khuẩn xâm nhập vào được, từ đó dẫn đến viêm amidan. Vậy viêm amidan là gì?

Viêm amidan là tình trạng tuyến amidan của bạn bị tổn thương viêm nhiễm cấp hoặc mãn tính, do vi khuẩn hoặc virus gây ra. Sự tấn công ồ ạt và vượt mức cho phép của vi khuẩn vào mũi họng sẽ khiến cho amidan phải làm việc quá sức dẫn đến tình trạng amidan bị sưng, đỏ.

Sau “trận chiến”, xác vi khuẩn và xác bạch cầu, mô hoại tử sẽ tồn lại tại amidan thành những cục mủ có mùi hôi, rồi rớt ra khỏi amidan sau một thời gian.

Việc amidan bị viêm nhiều lần sẽ khiến khả năng “chiến đấu” của nó bị yếu đi và chính những ổ viêm nằm trong amidan sẽ là nơi bắt đầu cho những đợt viêm vùng họng. Trẻ em là đối tượng dễ bị viêm amidan nhất.

Những biến chứng nguy hiểm nếu bệnh viêm amidan không được chữa trị kịp thời đó là: áp-xe amidan, viêm tấy quanh amidan, viêm phế quản, viêm xoang, viêm thận, viêm tin, viêm khớp, áp-xe thành bên họng, nhiễm khuẩn huyết.

Các nguyên nhân dẫn đến viêm amidan có thể kể đến như:

Cơ thể suy giảm sức đề kháng khiến cho vi khuẩn, virus có sẵn ở mũi họng phát triển và gây bệnh.
Người bệnh đã bị các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp khác như cúm, sởi, ho gà,… Liên cầu, tụ cầu chính là những vi khuẩn gây bệnh thường gặp nhất, trong đó liên cầu tan huyết nhóm A là nguy hiểm nhất.
Do tổ chức bạch huyết phát triển mạnh ở một số trẻ, dẫn đến cổ và họng mọc nhiều hạch, rất dễ bị viêm nhiễm, tạo điều kiện thuận lợi để viêm amidan hình thành.
Do nhiễm lạnh, nhiễm siêu vi,…
Do cấu tạo: có nhiều khe hốc nên vi khuẩn dễ dàng trú ẩn và phát triển.
Do vị trí: nằm ở giao điểm của đường ăn và đường thở. Đây là cửa ngõ cho virus, vi khuẩn xâm nhập vào.

Nên hay không nên cắt amidan khi bị viêm

Sau khi biết nguyên nhân gây viêm amidan là gì cũng như các biến chứng nguy hiểm của viêm amidan thì câu hỏi đặt ra là có nên cắt amidan khi nó bị viêm hay không. Bởi lẽ, cắt amidan là một phẫu thuật đơn giản, dễ thực hiện và khá an toàn, nếu nó được thực hiện bởi những phẫu thuật viên kinh nghiệm tại những cơ sở ý tế chuyên khoa uy tín, có đầy đủ trang thiết bị cần thiết và hiện đại.

Nhưng cuộc phẫu thuật tưởng như “dễ ăn” này lại có thể gây ra những biến chứng, thậm chí là tử vong do chảy máu.

Lợi ích của việc cắt amidan

Theo một tạp chí y khoa Canada thì việc cắt amidan ở người lớn sẽ giúp giảm tỉ lệ viêm họng tái phát và hạn chế sử dụng kháng sinh, từ đó tránh được những phản ứng phụ do dùng thuốc, tránh tình trạng “nhờn” thuốc.
Việc loại bỏ tổ chức amidan không còn vai trò miễn dịch và là ổ viêm viêm chứa đầy vi khuẩn sẽ giúp đẩy lùi những biến chứng nguy hiểm kể trên và nguy cơ phát triển thành u ác tính.
Trong một khoảng thời gian (khoảng vài năm nếu amidan không tái phát) việc cắt amidan sẽ giúp người bệnh thấy dễ chịu, không còn cảm giác đau đớn, vướng víu ở cổ họng, mang lại cuộc sống thoải mái hơn.

Tác hại của việc cắt amidan

Gặp phải những biến chứng nguy hiểm trong quá trình phẫu thuật như mất máu quá nhiều dẫn đến tử vong, sốc phản vệ do thuốc gây mê, thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ,…
Có thể bị nhiễm trùng tại vị trí phẫu thuật.
Có thể gây bỏng sâu ở môi hay lưỡi, hố mổ xấu, ảnh hưởng đến thẩm mĩ của người bệnh ( đối với phương pháp cắt amidan bằng dao điện đơn cực hay lưỡng cực)
Cắt amidan khi trẻ còn nhỏ dễ ảnh hưởng đến tâm lí, gây cảm giác sợ hãi, hoang mang, stress cho trẻ nếu không chọn được phương pháp phù hợp.
Amidan sẽ có thể phát triển trở lại sau khoảng 2-3 năm từ ngày cắt và có nguy cơ viêm nhiễm nặng hơn.
Thay đổi giọng nói do có quá nhiều không khí thoát ra đằng mũi. Tuy nhiên, thường tình trạng này chỉ là tạm thời, nếu kéo dài từ 4-6 tuần thì cần thông báo cho bác sĩ.
Kết quả có thể không như mong muốn: tình trạng bệnh không được cải thiện, thành sau mũi hoặc miệng bị đóng kín toàn bộ hay một phần do sẹo, nên phải phẫu thuật chỉnh hình (hiếm gặp),…

Khi nào nên cắt amidan

Chỉ cắt amidan trong những trường hợp sau:

Bệnh nhân hay bị viêm, tái phát nhiều, từ 5-6 lần trong một năm và đã bị khoảng 2 năm liên tiếp. Viêm amidan mạn tính kéo dài, dù đã được điều trị nội khoa tích cực trong vòng 4-6 tuần nhưng vẫn không thuyên giảm.
Bệnh nhân bị áp xe quanh amidan dẫn đến nhập viện ít nhất 1 lần.
Viêm amidan gây nên những biến chứng như viêm tai giữa, viêm xoang hoặc các biến chứng nặng như thấp tim, viêm khớp, viêm cầu thận.
Khối amidan chỉ sưng to một bên kèm hạch cổ cùng bên, nghi ngờ ung thư amidan
Amidan quá to, gây bít tắc hệ hô hấp, cản trở đường thở, ngủ ngáy, ngưng thở trong lúc ngủ, hoặc nhiễm trùng tái phát nhiều lần làm ảnh hưởng chất lượng sống của người bệnh…
Amidan có nhiều ngóc ngách chứa nhiều chất tiết gây hôi miệng, nuốt vướng, hoặc nghi ngờ ác tính.
Chỉ nên thực hiện phẩu thuật cắt amidan đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên. Với những trường hợp dưới 4 tuổi nhưng amidan to quá cũng có thể được chỉ định cắt.
Không cắt amidan cho bệnh nhân rối loạn đông cầm máu bẩm sinh hoặc mắc phải.
Tạm hoãn việc cắt amidan nếu người bệnh đang có bệnh mãn tính chưa ổn định, nhiễm khuẩn toàn thân hoặc tại chỗ, phụ nữ có thai, đang đến chu kì kinh nguyệt,…

Amidan là một bộ phận nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người trước sự xâm nhập và tấn công của vi khuẩn, virus. Qua bài viết trên, hi vọng bạn đã hiểu amidan là gì, vị trí, cấu tạo và chức năng của amidan cũng như tìm cho mình được câu trả lời cho câu hỏi có nên cắt amidan bị viêm hay không.

--- Bài cũ hơn ---

Hình Ảnh Đầy Đủ Nhất Về Bệnh Ung Thư Vòm Họng

Hình Ảnh Viêm Họng Và Họng Bình Thường Chi Tiết Nhất

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

Cấu Tạo Của Ắc Quy Axit Sử Dụng Trên Xe Ô Tô

Cấu Tạo Ắc Quy Ô Tô

Amidan là cơ quan nhỏ nằm ở ngay phía sau cổ họng có nhiều chức năng quan trọng đối với cơ thể con người. Những thông tin mà bài viết cung cấp về cấu tạo và chức năng của amidan sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn cơ quan này.

Amidan là gì? Nằm ở đâu?

Amidan là thuật ngữ để chỉ một tổ chức lympho lớn nhất của cơ thể nằm tập trung ở phía dưới niêm mạc hầu, ngay 2 bên thành họng. Chúng chính là một phần của hệ bạch huyết, đóng vai trò rất quan trọng với sức khỏe tổng thể của con người.

Mỗi amidan bao gồm các mô tương tự giống với hạch bạch huyết và được bao phủ bởi một lớp niêm mạc màu hồng. Chạy qua lớp niêm mạc này là các hố, còn được gọi là crypts.

Bạn có thể nhìn thấy một phần của cơ quan này bằng cách mở rộng miệng ra và nhìn vào trong gương. Chúng chính là mô mềm hiện diện ở hai bên thành họng, ngay sau miệng.

Giải phẫu cấu tạo của amidan

Cấu tạo của amidan bao gồm 4 khối chính nằm ở xung quanh cửa hầu, đồng thời xếp thành một vòng bạch huyết kín gọi là vòng Waldayer. Các khối ấy là amidan vòm, amidan vòi, amidan lưỡi và amidan khẩu cái.

Các amidan có cấu tạo bao gồm 3 lớp từ ngoài vào bên trong, cụ thể như sau:

Biểu mô phủ: Là lớp biểu mô nằm ngay phía trên bề mặt của cơ quan này. Biểu mô phủ có chức năng che chắn cũng như bảo vệ và loại bỏ các tác nhân gây hại bám ở trên bề mặt amidan.
Mô liên kết: Nằm liền kề phía bên dưới của lớp biểu mô phủ. Lớp mô liên kết mỏng này có rất nhiều mạch máu giúp nuôi dưỡng amidan.
Hạch bạch huyết: Đây là lớp bên trong cùng, cũng được cho là phần quan trọng nhất. Hạch bạch huyết sẽ giúp tiết ra các Immunoglobulin. Immunoglobulin là các kháng thể tự nhiên có khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh.

1. Amidan vòm

Đây chỉ là một khối có hình tam giác nằm tại vòm họng, có thể phát triển theo thành sau của họng mũi. Amidan vòm cũng chính là hạch bạch huyết lớn nhất của cơ thể.

Nó nằm ở vị trí cửa ngõ ra vào của hầu họng và không được bảo phủ bởi một lớp biểu mô phía trên. Chính vì thế mà khối amidan này rất dễ bị các tác nhân gây hại tấn công.

2. Amidan vòi

Đây là khối amidan có ít tổ chức lympho nhất và rất khi được chú ý tới khi nhắc đến amidan. Nó gồm 2 phần chia đều cho 2 bên trái – phải ở quanh lỗ vòi tai và ngay dưới vòi Eustache.

3. Amidan khẩu cái

Bao gồm 2 khối hình ô van có màu hồng với kích thước to nhỏ khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi. Đây cũng chính là amidan lớn nhất ở trong vòng bạch huyết Waldayer. Đồng thời cũng chính là phần duy nhất của amidan mà bạn có thể quan sát trực tiếp bằng mắt thường khi dùng đèn soi.

Amidan khẩu cáu bao gồm 2 trụ chính là trụ trước và trụ sau. Bề mặt của nó gồm nhiều hốc sâu, được bao phủ bởi 1 lớp biểu mô ở phía trên.

4. Amidan lưỡi

Nó chỉ có 1 khối duy nhất, nằm ngay đáy lưỡi. Tương tự như amidan vòi, đây cũng là noi tập trung rất ít các tế bào lympho nên thường ít được chú ý trong vòng bạch huyết Waldayer.

Tác dụng của Amidan

Amidan mặc dù là cơ quan nhỏ nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì khả năng miễn dịch. Chức năng chính của amidan là tiết ra các lympho bào và kháng thể giúp cơ thể chống lại sự tấn công của các tác nhân gây hại.

Amidan có chứa tế bào B – đây là một loại tế bào bạch cầu có chức năng chống lại nhiễm trùng. Nó cũng giúp sản xuất ra các kháng thể để chống lại bệnh cúm, viêm phổi do liên cầu khuẩn, bại liệt và các bệnh nhiễm trùng khác. Kháng thể là protein sẽ giúp cơ thể có thể xác định, đồng thời tấn công các tác nhân gây hại.

Ngoài ra, amidan cũng chứa một số loại tế bào T. Đây là các loại tế bào bạch cầu có khả năng tiêu diệt các tế bào bị nhiễm virus. Từ đó sẽ giúp cơ thể xây dựng được khả năng miễn dịch với một số tác nhân truyền nhiễm.

Khối amidan vòm được cho là có chức năng chính trong việc nhận diện vi khuẩn, đồng thời tạo kháng thể để tiêu diệt vi khuẩn trong trường hợp chúng tái xâm nhập.

Kháng thể được tạo ra tại amidan vòm sẽ được nhân lê và đưa đi khắp nơi, tuy nhiên tập trung nhiều nhất là ở vùng mũi họng. Điều này giúp tạo miễn dịch tại chỗ để chống lại sự tái nhiễm của vi khuẩn.

Có thể thấy rằng, amidan đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng ở đường hô hấp trên.

Vấn đề bệnh lý thường gặp ở amidan
1. Viêm amidan

Viêm amidan là tình trạng các khối amidan bị phản ứng viêm tấn công gây sưng, phì đại, thường là do nhiễm trùng gây ra. Đau họng là một trong những triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh lý này.

Ngoài ra, bạn còn có thể gặp các biểu hiện khác đi kèm như:

Bên cạnh đó, mủ có thể xuất hiện dưới dạng các đốm trắng ở phía trên amidan mở rộng. Các triệu chứng thường sẽ trở nên tồi tệ hơn sau khoảng 2 – 3 ngày và sau đó sẽ từ từ biến mất, thường trong vòng 1 tuần. Bệnh viêm amidan nếu không can thiệp sớm cũng có thể sẽ phát sinh các biến chứng nguy hiểm.

2. Áp xe peritonsillar

Hay còn được gọi với tên khác là Quinsy. Đây là một tình trạng không phổ biến xuất hiện khi có khối áp xe phát triển bên cạnh amidan, thường là do nhiễm khuẩn.

Tình trạng này thường chỉ phát triển một bên, có thể theo sau một đợt viêm nhưng trong nhiều trường hợp có thể tự phát sinh. Amidan ở bên bị ảnh hưởng thường sẽ sưng to lên và có nhiều bất thường.

Quinsy thường sẽ bị đẩy về đường giữa khi khối áp xe bên cạnh amidan ngày càng lớn kên và có mủ hình thành. Tình trạng này thường rất đau đớn và gây mệt mỏi toàn thân. Thông thường, Quinsy sẽ được điều trị bằng kháng sinh, tuy nhiên cần kết hợp dẫn lưu mủ ra ngoài bằng các thủ thuật y tế khác.

3. Ung thư amidan

Mặc dù không phải là một loại ung thư thường gặp nhưng bạn hãy cẩn trọng với tình trạng này. Bởi nó có thể đe dọa đến cả tính mạng nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách. Ung thư amidan thường phổ biến hơn ở những người uống nhiều rượu hay thường xuyên hút thuốc.

Bảo vệ amidan khỏi sự tấn công của tác nhân gây hại

Để tránh những bệnh về amidan khởi phát, bạn cần chú ý đến một số vấn đề sau đây:

Tránh hút thuốc lá, sử dụng rượu bia, chất kích thích. Đồng thời giảm ăn các loại đồ ăn cay nóng, dễ kích ứng niêm mạc amidan.
Chú ý đeo khẩu trang, che chắn và bảo vệ cổ họng cẩn thận khi ra đường.
Giữ gìn vệ sinh răng miệng sạch sẽ, nên dùng nước muối loãng để súc miệng hằng ngày. Điều này sẽ giúp loại bỏ các loại vi khuẩn gây hại trú ngụ trong vòm họng hiệu quả.
Tăng cường đề kháng cho cơ thể bằng cách cân bằng chế độ dinh dưỡng. Nên chú trọng đến việc bổ sung nhiều vitamin C từ các nhóm thực phẩm lành mạnh.
Thăm khám, kiểm tra răng miệng và tai mũi họng định kỳ.

Amidan là cơ quan nằm trong vòm họng có vai trò rất quan trọng giúp bảo vệ hệ hô hấp và đường tiêu hóa. Cần chú ý chăm sóc tốt để tránh các tác nhân gây hại tấn công và gây bệnh ở amidan.

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

--- Bài mới hơn ---

Cấu Tạo Của Ắc Quy Axit Sử Dụng Trên Xe Ô Tô

Cấu Tạo Ắc Quy Ô Tô

Cấu Tạo Bình Ắc Quy Xe Đạp Điện Gồm Những Gì ? Chi Tiết A

Amidan là tổ chức bạch huyết lớn nhất của cơ thể, ở nơi giao nhau giữa thực quản và khí quản. Khi quan sát bằng mắt thường, chúng ta có thể dễ dàng thấy được một phần của amidan ngay phía sau cổ họng.

Biểu mô phủ: Là lớp biểu mô nằm trên bề mặt của amidan. Lớp biểu mô này có chức năng che chắn, bảo vệ và loại bỏ các tác nhân gây bệnh bám trên bề mặt amidan.
Mô liên kết: Phía bên dưới lớp biểu mô phủ là một lớp mô liên kết mỏng giàu mạch máu giúp nuôi dưỡng amidan.
Hạch bạch huyết: Lớp trong cùng của amidan là các hạch bạch huyết. Đây là phần quan trọng nhất của amidan giúp chúng có khả năng tiết ra các Immunoglobulin, là các kháng thể tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh.

Amidan chính là tổ chức nằm ở thành họng, giao điểm của đường ăn và đường thở. Vì thế, Amidan có chức năng bảo vệ giúp tăng khả năng chống đỡ của mũi họng với vi khuẩn gây bệnh, đồng thời cũng tham gia vào chuỗi phản ứng bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh khác.

Cấu tạo của Amidan là gì?

Amidan khẩu cái

Amidan lưỡi: Một trong những amidan ít được chú ý khi tìm hiểu amidan là gì đó là amidan lưỡi. Amidan lưỡi nằm ở đáy lưỡi, bao gồm 9-10 lympho. Đây là nơi tập trung ít hạch lympho nhất trong vòng bạch huyết Waldayer.
Amidan vòi:Cũng giống như amidan lưỡi, amidan vòi cũng ít được chú ý khi tìm hiểu về amidan là gì. Bởi lẽ, amidan vòi có ít tổ chức lympho và nằm ở ngay dưới vòi Eustache.

Các thành phần của Amidan
Vai trò của Amidan là gì?

Nhiễm khuẩn, cụ thể như streptococcus
Nhiễm virus, điển hình như Epstein-Barr, herpes, cúm hay enterovirus.

Trong các tài liệu nghiên cứu về amidan là gì, có rất nhiều ý kiến khác nhau về vai trò của amidan.

Bất kỳ một cơ quan nào trong cơ thể đều có chức năng riêng của nó. Amidan mặc dù là một cơ quan tương đối nhỏ trong cơ thể nhưng nó có vai trò rất quan trọng.

Amidan chứa các hạch bạch huyết, nơi sản xuất các hoạt chất có tác dụng miễn dịch, tham gia vào quá trình ngăn chặn các tác nhân như vi rút, vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể gây bệnh. Nói một cách khác, amidan được coi là hàng rào bảo vệ nơi cửa ngõ của cơ thể.

Nguyên nhân gây bệnh Amidan
Bệnh lý viêm Amidan

Chế độ ăn: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, giàu protein, lipid, glucid, cân bằng các chất dinh dưỡng, nhiều vitamin và chất khoáng giúp nâng cao sức đề kháng.

Các triệu chứng thường gặp của viêm amidan là sốt, ho, hắt hơi, sổ mũi, đau rát họng, amidan sưng đỏ. Khi soi họng có thể thấy amidan viêm xung huyết, tấy đỏ hoặc có dịch mủ chảy ra.

Cách phòng chống viêm Amidan

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Cấu Tạo Amidan Như Thế Nào, Có Chức Năng Gì?

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Thứ Sáu, 01-12-2017

a. Amidan khẩu cái:

+ Đây là tổ chức lympho lớn nhất bao gồm hai khối lớn có vị trí ở hai bên họng, nằm trong hốc amidan. Hốc amidan có lớp vỏ bọc phân cách với các tổ chức khác bên trong họng.

+ Phía trước hốc amidan có trụ trước, phía sau có trụ sau bao phủ. Trong hốc amidan chỉ có phía trong và dưới có thể được nhìn thấy trực tiếp bằng mắt thường của chúng ta, hay còn được gọi là mặt tự do của amidan.

+ Mặt tự do của amidan có các khe lõm sâu vào trong tổ chức amidan, được che phủ bởi các lớp biểu bì. Đây cũng chính là nơi thường diễn ra các hoạt động miễn dịch của amidan. Đồng thời là nơi thường tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus gây nên chứng bệnh viêm amidan.

c. Amidan vòi:

Amidan vòi hay còn được gọi là Gelach. Amidan vòi là tổ chức lympho nhỏ, có vị trí tại hố Rosenmuler quanh lỗ vòi Eustachi.

d. Amidan vòm:

+ Amidan vòm hay còn được gọi là Luschka. Đây là tổ chức lympho có vị trí ở nóc vòm mũi – họng, ở ngay sau cửa mũi.

+ Theo cấu tạo Amidan vòm không có được lớp vỏ bọc như amidan khẩu cái, mặt tự do của chúng có 5 khía sùi dọc.

+ Vị trí của amidan vòm rất nhạy cảm, do đó, đây cũng chính là một trong các vị trí gây sưng amidan, viêm mũi, viêm tai, viêm họng nhất.

2. Chức năng chính của amidan

Amidan là một trong các bộ phận quan trọng trong cơ thể chúng ta. Amidan cũng giống như các cơ quan khác, chúng có chức năng của riêng mình. Trong đó, chức năng chính của amidan chính là nơi sản sinh ra các kháng thể để bảo vệ cơ thể con người.

Amidan là một cấu trúc giống thịt, nhưng trên thực tế là các hạch bạch huyết nằm ở 2 bên thuộc phía sau họng. Amidan chính là hệ thống phòng vệ đầu tiên của hệ miễn dịch trong cơ thể. Chức năng của amidan chính là thanh lọc các vi khuẩn, virut xâm nhập vào cơ thể thông qua hệ hô hấp.

3. Cách phòng ngừa bệnh viêm amidan hiệu quả bạn nên biết

Viêm amidan là một căn bệnh về đường hô hấp rất phổ biến, bệnh có thể gặp phải ở cả người lớn và trẻ em. Viêm amidan do vi khuẩn hoặc virut gây ra với các triệu chứng thường gặp như sốt, đau đầu, đau họng, khó nuốt, chán ăn gây ảnh hưởng xấu đến cuộc sống sinh hoạt của nhiều người. Vì vậy, để phòng ngừa bệnh viêm amidan tấn công và gây ra những biến chứng nguy hiểm, bạn nên thực hiện tốt những điều cơ bản sau:

Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp như ho, viêm họng, viêm amidan. Vì vậy, để phòng ngừa bệnh viêm amidan hằng ngày bạn nên súc họng bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng sẽ giúp loại bỏ các vi khuẩn trú ngụ trong vòm họng một cách hiệu quả. Ngòai ra, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra răng miệng định kỳ, sau khi ăn uống nhớ đánh răng, súc miệng để loại bỏ các mảng bám và vi khuẩn trong kẽ răng.

b. Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể

Một trong những nguyên nhân chính gây viêm amidan là do vi khuẩn, virut tấn công khi hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta bị suy yếu. Vì vậy việc tăng cường sức đề kháng cho cơ thể chính là một trong những cách hiệu quả để phòng bệnh viêm amidan cũng như nhiều căn bệnh khác.

Tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch cho cơ thể bằng cách bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, chú ý ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C với các thực phẩm như: Hoa quả, trái cây: cam, chanh, quýt, bưởi, ổi, dưa hấu, bơ, vải, mãng cầu xiêm, xoài, kiwi, dứa, dâu tây, đu đủ. Rau củ, hạt như: cải xanh khổ qua, cà chua, cà rốt, khoai lang, măng tây, các loại đậu, ớt chuông, súp lơ, bông cải xanh, cải thìa.

Chúc mọi người luôn khỏe mạnh!

→ Có thể bạn đang muốn biết:

--- Bài cũ hơn ---

Hình Ảnh Đầy Đủ Nhất Về Bệnh Ung Thư Vòm Họng

Hình Ảnh Viêm Họng Và Họng Bình Thường Chi Tiết Nhất

Hình Ảnh Viêm Họng (Hạt, Cấp

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

Amidan là tổ chức các tế bào lympho hay còn gọi là tế bào bạch huyết. Các tế bào này nằm ở phí dưới của lớp niêm mạc họng tạo thành 2 mô lớn ở 2 bên thành họng và 1 vòng bạch huyết quanh vòm họng.

Amidan chia nhỏ thành:

Amidan khẩu cái: là 2 mô bên trái và bên phải của vòm họng
Amidan vòm: hình vòng cung theo vòm họng
Amidan lưỡi: nằm ở dưới đáy lưỡi
Amidan vòi: nằm ở bên phải và bên trái quanh lỗ vòi tai

Cấu tạo của Amidan

Amidan có cấu tạo bởi các biểu mô liên kết và các biểu mô phủ. Trong một amidan lại có chứa các amidan nhỏ như: amidan khẩu cái 2 bên vòng họng, 2 amidan vòi, amidan lưỡi và amidan vòm.

Cấu tạo của amidan khẩu cái

Đây là amidan có tổ chức lympho lớn, gồm các khối mô màu đỏ hồng ở 2 bên phải và trái của vòm họng. Amidan khẩu cái nằm trong hốc của amidan và có lớp bao bọc nhằm phân cách với các cơ quan khác trong họng.

Khi quan sát chúng ta có thể thấy được phía bên trong và phía dưới của hốc amidan. Các khe của amidan khẩu cái được che phủ bằng lớp biểu bì. Đây còn là nơi diễn ra miễn dịch của amidan.

Cấu tạo amidan vòm

Amidan vòm nằm ở thành sau của vòm mũi, họng và trong lớp niêm mạc. Amidan vòm là nơi tập trung các tế bào lympho có khả năng tạo ra các kháng thể giúp chống lại các vi khuẩn, virus gây bệnh qua ngã mũi hầu.

Khi quan sát bằng mắt thường, chúng ta sẽ rất khó thấy amidan vòm do vị trí cấu tạo của nó khá đặt biệt.

Độ dày của amidan vòm khoảng 2 milimet nên sẽ không làm cản trở quá trình hít thở. Ngoài ra, nhờ vào các nếp nhăn nên amidan vòm có diện tích tiếp xúc khá rộng. Chúng có thể tiêu diệt vi khuẩn khi xâm nhập hoặc tái xâm nhập cơ thể.

Khi hít thở, không khí tiếp xúc trực tiếp với amidan vòm rồi mới qua phổi. Vì thế, nơi đây được xem như là màn lọc các vi khuẩn từ không khí và tiêu diệt chúng tại amidan vòm bằng các tế bào bạch cầu.

Cấu tạo amidan lưỡi

Amidan lưỡi được cấu thành bởi các lympho dưới đáy lưỡi, cấu tạo này được từ 6-9 mô lympho liên kết với nhau. Bên cạnh đó, amidan lưỡi và amidan họng có mối liên kết với nhau, cho nên khi bị viêm amidan lưỡi có thể sẽ dẫn đến viêm amidan họng.

Cấu tạo amidan vòi

Amidan vòi là tổ chức có ít lympho nhất cũng rất ít được nhắc tới vì nó không bị tác động trực tiếp từ các nguyên nhân gây bệnh và cũng không có chức năng quan trọng như các amidan còn lại. Amidan vòi nằm ở bên phải và bên trái ở quanh vòi tai.

Các chức năng của amidan

Mỗi một bộ phận, cơ quan trên cơ thể đều có chức năng và nhiệm vụ riêng để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh. Amidan tuy là bộ phận nhỏ trong hệ hô hấp nhưng lại có chức năng vô cùng quan trọng, đây được xem như là rào chắn đầu tiên của hệ miễn dịch bên trong cơ thể.

Amidan có nhiệm vụ sản sinh ra các miễn dịch bằng cách tạo ra các lympho và kháng thể. Giúp cơ thể chống lại các vi khuẩn, virus lây nhiễm qua đường hô hấp.

Bên cạnh đó, amidan cũng sinh ra một kháng thể có tên là IgG, đây là kháng thể vô cùng quan trọng trong hệ miễn dịch. Vì thế, nên trước khi vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể sẽ bị amidan tiêu diệt. Kháng thể sẽ hình thành ở amidan vòm được nhân lên gấp đôi và đưa đến các cơ quan khác, tuy nhiên tập trung nhiều nhất ở mũi và họng. Điều này giúp ngăn chặn sự trở lại của các vi khuẩn gây bệnh.

Ngoài ra, amidan còn chứa các tế bào B và T là các tế bào bạch cầu nhiệm vụ chính của chúng là chống lại các tình trạng nhiễm trùng, sản sinh ra các kháng khuẩn chống lại các bệnh như cúm, viêm phổi,…

Amidan có dễ bị viêm không?

Chính vì là rào chắn trực tiếp chống lại các vi khuẩn, virus gây bệnh nên amidan rất dễ bị viêm nhiễm. Tình trạng viêm nhiễm có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng hay gặp nhất ở trẻ em do kháng thể và quá trình sinh hoạt không hợp lý.

Viêm amidan là dấu hiệu nhận biết các amidan đang bị tổn thương do vi khuẩn xâm nhập. Tình trạng này khiến các amidan bị sưng đỏ, đau rát, ảnh hưởng đến quá trình ăn uống và sinh hoạt của người bệnh.

Nguyên nhân dẫn đến viêm amidan

Cấu trúc của amidan có các khe, hốc nên đây được xem là nơi trú ẩn của các vi khuẩn gây bệnh. Ở đây, các vi khuẩn, virus sẽ hình thành các ổ gây viêm nhiễm amidan.
Viêm amidan rất khó điều trị tận gốc, tình trạng viêm nhiễm lặp lại nhiều lần sẽ gây ra viêm amidan mãn tính và dẫn đến các biến chứng nguy hiểm khác.
Các hạch bạch huyết phát triển mạnh, khi quá phát sẽ tạo điều kiện gây viêm amidan.
Amidan có nhiệm vụ sản sinh ra các kháng thể để tiêu diệt vi khuẩn. Nếu bạn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết thì lúc này amidan sẽ không đủ kháng thể để chống lại vi khuẩn gây bệnh nên dẫn đến bị viêm nhiễm.
Môi trường ô nhiễm, khói bụi, hóa chất là những tác nhân gây viêm amidan vì lượng vi khuẩn mà chúng ta hít phải quá tải để amidan tiêu diệt nên dẫn tới viêm amidan.
Ngoài ra, vệ sinh răng miệng chưa đúng cách hay thay đổi thời tiết cũng dẫn đến tình trạng amidan bị viêm nhiễm.

Các dạng viêm amidan và dấu hiệu nhận biết

Viêm amidan có 2 dạng thường gặp là viêm amidan cấp tính và viêm amidan mãn tính. Ở mỗi dạng sẽ có những dấu hiệu nhận biết khác nhau. Người bệnh có thể dựa vào dấu hiệu để đi khám và điều trị.

Viêm amidan cấp tính

Viêm amidan cấp tính là tình trạng viêm amidan mới khởi phát. Viêm amidan cấp tính thường dễ bị nhầm lẫn với các bệnh về đường hô hấp.

Dấu hiệu nhận biết viêm amidan mãn tính

Sốt cao trên 39 độ C
Quan sát sẽ thấy 2 bên amidan khẩu cái sưng đỏ
Trong họng luôn cảm giác có dị vật, nuốt thức ăn hay nước bọt có cảm giác đau buốt
Cơ thể mệt mỏi, khô môi, lưỡi đóng các lớp trắng, chán ăn,…
Viêm amidan cấp tính có thể lây sang các cơ quan khác như thanh quản, khí quản gây đau rát, dịch đờm và ho

Viêm amidan mãn tính

Viêm amidan mãn tính là tình trạng viêm amidan cấp tính lặp lại nhiều lần. Tùy vào mức độ nặng hay nhẹ của bệnh mà amidan mãn tính có dạng: viêm amidan hốc mủ, viêm amidan quá phát và viêm amidan xơ teo. Người bệnh nếu không điều trị sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe và công việc.

Dấu hiệu nhận biết viêm amidan mãn tính

Sốt chủ yếu vào ban đêm và sáng sớm
Có thể ho khan hoặc ho có đờm
Hơi thở có mùi hôi khó chịu gây ảnh hưởng đến giao tiếp của người bệnh
Cảm giác có dị vật ở cổ họng, đau rát khi nuốt đôi khi đau lan cả vùng tai
Cơ thể gầy yếu, thể trạng kém,…
Các biểu hiện này lặp lại nhiều lần và không có dấu hiệu giảm.

Có nên cắt amidan khi bị viêm

Theo nhiều người cho rằng viêm amidan thường dễ mắc phải và lặp lại nhiều lần nên cách duy nhất để khỏi hẳn là cắt amidan. Vậy câu hỏi đặt ra là có nên cắt amidan khi bị viêm không? Ưu điểm và hạn chế khi cắt bỏ amidan.

Ưu điểm:

Việc cắt bỏ amidan viêm sẽ loại bỏ các tổ vi khuẩn gây viêm nhiễm, đồng thời đẩy lùi những nguy cơ biến chứng từ viêm amidan.
Cắt bỏ amidan sẽ giảm được tình trạng tái nhiễm, lúc này người bệnh không phải uống các loại thuốc kháng sinh điều trị, giảm tình trạng nhờn thuốc, thuốc không có tác dụng.
Sau khi cắt amidan sẽ chấm dứt tình trạng bệnh tái phát giúp người bệnh cảm thấy thoải mái, dễ chịu không còn bị đau họng hay vướng cổ họng.

Hạn chế:

Cắt bỏ amidan có thể gây nhiễm trùng trong quá trình phẫu thuật.
Sau vài năm sẽ bị viêm nhiễm nặng hơn.
Biến chứng trong quá trình phẫu thuật: tử vong do mất máu nhiều, sốc thuốc,…
Đối với trẻ em việc cắt amidan tác động gây ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ , gây sợ hãi, lo lắng, nên cần phải suy nghĩ kỹ và cân nhắc lựa chọn phương pháp phù hợp cho trẻ.

Mỗi bộ phận trên cơ thể đều có chức năng riêng mục đích chung giúp bảo vệ cơ thể tránh khỏi những tác nhân gây bệnh. Vì vậy nên khi loại bỏ 1 bộ phận nào đó sẽ gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác và amidan cũng vậy. Cần phải suy nghĩ thật kỹ. Đặc biệt, phải theo sự hướng dẫn và điều trị của các y bác sĩ. Tốt nhất, khi phát hiện bệnh nên điều trị kịp thời để tránh viêm amidan nặng và phải cắt bỏ.

Các trường hợp nên cắt amidan

Một số trường hợp cần cắt amidan như:

Viêm amidan bị tái lại nhiều lần dù dùng các phương pháp điều trị theo sự hướng dẫn của các y bác sĩ. Số lần tái phát trên 3 lần mỗi năm. Mỗi lần viêm trên 6 tuần không có dấu hiệu giảm dù đi điều trị.
Gây biến chứng sang các cơ quan lân cận như viêm xoang, viêm mũi, viêm tai giữa, viêm cầu thận, suy tim,…
Có dấu hiệu bị ung thư amidan
Amidan sưng to, đau rát, gây cản trở quá trình hô hấp của người bệnh, như ngáy khi ngủ, ngừng thở lúc ngủ,…làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Chứa nhiều chất dịch tiết gây hôi miệng từ các hốc amidan, hay có dấu hiệu ác tính.

Lưu ý một số trường hợp không cắt amidan

Phụ nữ có thai, phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt.
Người bị thiếu máu, máu đông.
Trẻ em dưới 5 tuổi.

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

Thị Trường Máy Nội Soi Tai Mũi Họng : Loạn !

Amidan Là Gì? Chức Năng, Vai Trò, Cách Phòng Viêm Amidan Hiệu Quả

--- Bài mới hơn ---

Các Bước Nội Soi Tai Mũi Họng

Tư Vấn Lựa Chọn & Đầu Tư Máy Nội Soi Tai Mũi Họng Ống Cứng

Kỹ Thuật Cách Sử Dụng Nôi Soi Tai Mũi Họng

Viêm Thành Sau Họng: Biểu Hiện Và Các Giải Pháp Khắc Phục

Amidan (tonsils) hay còn được gọi là tuyến hạnh nhân. Đây là tổ chức bao gồm những tế bào lympho – một trong các loại tế bào bạch cầu lưu thông trong các mạch máu của con người. Các tế nào này có vai trò nhận diện và chống lại sự tấn công của các vi khuẩn bên ngoài.

Amidan đồng thời cũng là nơi tạo ra các kháng thể IgG. Loại kháng thể này có vai trò quan trọng trong phòng ngừa bệnh tật và chiếm tới 75% tổng lượng kháng thể trong huyết thanh. Chúng chủ yếu nằm ở sữa mẹ và dịch mô tại hệ hô hấp, tiêu hóa.

Cấu tạo của amidan

Để hiểu rõ amidan là gì, bạn cần nắm rõ các phần cấu tạo nên bộ phận này. Cấu trúc của amidan bình thường bao gồm:

Amidan vòm (VA): Hình vòng cung và nằm ở phía vòm họng, thường có liên kết với mũi, họng.
Amidan vòi: Gồm 2 phần nằm ở bên trái và phải, có vị trí quanh lỗ vòi tai.
Amidan khẩu cái: Nằm ở 2 bên trái, phải của ngã ba hầu họng.
Amidan lưỡi: Nằm ở đáy lưỡi.

Các bộ phận của amidan được hình thành và sắp xếp tạo thành vòng kín tại cửa hầu gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldeyer). Vòng bạch huyết quanh hầu sẽ phát triển đầy đủ cho tới khi trẻ chào đời và hoàn thiện dần trong những năm tiếp theo. Khi trẻ được 3 – 7 tuổi, các khối amidan này sẽ phát triển mạnh mẽ nhất sau đó thu dần kích thước.

Cấu trúc của vòng Waldeyer

Vòng Waldeyer bao gồm 6 khối amidan tạo thành. Vị trí của nó nằm ở điểm giao nhau giữa đường hô hấp và nạp thức ăn. Chính vì vậy, bộ phận này có vai trò như “tấm màng lọc”, giúp tìm kiếm, loại bỏ các vi khuẩn gây hại có trong tai, mũi, họng.

Amidan vòm (VA)

Bộ phận này nằm ở phía trên lưỡi gà, thuộc thành phía sau của vòm mũi họng.
Vì có cấu tạo gần mũi và họng nên bộ phận này có chức năng nhận diện, loại bỏ vi khuẩn khi không khí đi qua mũi trước khi để nó tới phổi.
VA có khả năng tạo ra nhiều kháng thể tập trung vùng mũi họng nên khi bị viêm nhiễm do suy giảm chức năng miễn dịch, có thể gây ra hiện tượng: khó thở, sưng VA, tắc mũi, chảy dịch, viêm xoang, viêm xoang trán, viêm xoang hàm.
Ở trẻ sơ sinh, VA sẽ phát triển dần dần từ tháng thứ 3 tới tháng thứ 7 của thai kỳ. Sau đó đó sẽ lớn dần khi trẻ ở 6 – 7 tuổi và giảm kích thước ở giai đoạn dậy thì.

Amidan khẩu cái

Khi tìm hiểu amidan là gì? Người bệnh thường lầm tưởng amidan chỉ là hai khối amidan khẩu cái vì đây là bộ phận dễ nhận diện nhất được phân bố tại 2 bên hầu họng.
Amidan khẩu cái được đánh giá là tổ chức lympho lớn nhất trong số các bộ phận cấu tạo nên Amidan và gồm những khối màu hồng, được trang bị lớp vỏ phân cách với các bộ phận khác trong vòm họng.
Kích thước của hai khối amidan này thường không cố định, amidan to hơn khi bị viêm nhiễm.

Amidan vòi

Amidan vòi thường ít phải tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố ngoại lai từ bên ngoài.
Là bộ phận có ít tế bào lympho nhất.
Chức năng của amidan vòi cũng không quan trọng như các amidan còn lại.
Với vị trí nằm ở hai bên quanh vòi tai nên bộ phận này có thể ảnh hưởng trực tiếp tới các bệnh về tai.

Amidan lưỡi

Amidan lưỡi gồm 6 – 10 tế bào lympho liên kết lại tạo ở dưới đáy lưỡi. Bộ phận này và VA có liên kết chặt chẽ với nhau nên khi một trong hai bộ phận bị viêm nhiễm có thể kéo theo ảnh hưởng xấu tới chức năng của amidan còn lại.

Chức năng chính của amidan

Sản sinh ra kháng thể IgG tiêu diệt các yếu tố ngoại lai, vi khuẩn, virus, khói bụi gây hại. Khi phát hiện vi khuẩn lạ xâm nhập qua mũi, các amidan vòm họng sẽ đóng vai trò là “hàng rào đầu tiên”, tăng cường gấp đôi lượng IgG đến các bộ phận khác của amidan cho đến khi các nguy cơ này được ngăn chặn hoàn toàn.
Amidan bao gồm các tế bào lympho B, Lympho T giúp chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng, viêm phổi…
Ngăn chặn bệnh tái phát nhờ khả năng tự phục hồi cao, giúp người bệnh có khả năng chống lại sự tấn công từ bên ngoài.

Một số bệnh viêm amidan thường gặp

Viêm amidan là tình trạng phổ biến xảy ra chủ yếu ở những đối tượng có sức đề kháng yếu, trẻ nhỏ có hệ hô hấp chưa hoàn thiện, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú. Khi các vi khuẩn tấn công ồ ạt sẽ khiến amidan làm việc quá sức dẫn tới sưng viêm, đỏ tấy.

Ngoài ra, với bề mặt có nhiều khe, hốc tạo điều kiện lý tưởng để xác vi khuẩn, xác bạch cầu đọng lại. Lâu ngày sẽ khiến hình thành mủ trắng và mùi hôi tại khoang miệng. Một số dạng viêm amidan thường gặp như:

Viêm amidan cấp tính: Tình trạng vi khuẩn tấn công bất ngờ khiến các tế bào kháng thể chưa kịp thích ứng. Tuy nhiên các dấu hiệu do viêm amidan cấp tính gây ra thường không kéo dài và có thể tự khỏi nếu sức đề kháng tốt, không cần dùng thuốc.
Viêm amidan mãn tính: Bệnh thường tái đi tái lại nhiều lần và gia tăng mức độ biểu hiện bệnh. Viêm amidan mãn tính có thể đeo bám tới nhiều năm và kéo theo nhiều nguy cơ biến chứng như áp xe amidan, suy giảm thính lực, nguy cơ sốt thấp khớp, viêm cơ tim và suy thận…
Viêm amidan hốc mủ: Bệnh viêm amidan hốc mủ có thể diễn ra ở 1 hoặc cả 2 bên amidan khẩu cái. Các hốc amidan có hình thành mủ trắng, bã đậu có mùi hôi và tái phát nhiều lần khiến người bệnh mất tự tin.

Có nên cắt amidan không?

Ngoài câu hỏi amidan là gì? Viêm amidan có nên cắt không là thắc mắc chung của rất nhiều bạn đọc đặc biệt là các phụ huynh có trẻ nhỏ mắc viêm amidan. Theo các chuyên gia tai mũi họng người bệnh hoàn toàn có thể cắt nếu gặp phải các trường hợp sau:

Bệnh nhân mắc viêm amidan mãn tính, tái phát nhiều lần ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng sinh hoạt và đời sống.
Amidan bị tổn thương trong thời gian dài, mất khả năng sản sinh ra kháng thể và không thể thực hiện chức năng bảo vệ hệ hô hấp.
Amidan quá phát khiến hạt hạnh nhân sưng to làm hẹp vòm họng, gây khó khăn cho việc nhai nuốt và hô hấp.
Viêm amidan sưng to nghi ngờ u ác tính, cần loại bỏ sớm.
Cắt amidan cho trẻ em chỉ được diễn ra đối với trẻ trên 4 tuổi.

Sau khi cắt amidan, người bệnh nên tuân thủ nghiêm ngặt các chế độ kiêng khem, dùng thuốc đúng liệu trình. Trong vòng 10 ngày đầu có thể xuất hiện các cơn đau và biểu hiện chảy máu.

Tác hại của việc cắt amidan

Quá trình phẫu thuật cắt amidan diễn ra đòi hỏi được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao với cơ sở vật chất hiện đại. Ngoài ra, cắt amidan có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe.

Quá trình phẫu thuật diễn ra không đảm bảo gây nhiễm trùng, mất máu, sốc phản vệ…
Phương pháp phẫu thuật không phù hợp như sử dụng dao điện đơn hoặc lưỡng cực có thể gây bỏng môi, lưỡi, ảnh hưởng tới thẩm mỹ.
Khi amidan bị loại bỏ, lớp hàng rào bảo vệ hệ hô hấp cũng bị mất đi. Từ đó người bệnh sau khi cắt có thể dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp hơn.
Cắt amidan ở trẻ nhỏ gây ảnh hưởng tới tâm lý, hoang mang và lo sợ sau khi hồi phục.
Sau khi cắt amidan có nguy cơ thay đổi giọng nói tạm thời, do khí không bị hạn chế bởi amidan nữa và đi thoát ra mũi.

Cách phòng ngừa các bệnh viêm amidan

Để phòng tránh và tăng cường hiệu quả của các phương pháp điều trị viêm amidan, độc giả có thể xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, lối sống khoa học.

Bổ sung chất xơ, vitamin C và kẽm trong bữa ăn thông qua các loại rau củ, rau lá xanh và hoa quả.
Hạn chế lạm dụng chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá, cà phê…
Khi bị viêm amidan nên ưu tiên ăn các món ăn dạng mềm, lỏng, dễ nuốt, đảm bảo đủ dinh dưỡng.
Không nên ăn quá nhiều các món ăn nhiều gia vị cay nóng, vị mặn dễ kích ứng họng.
Uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho cổ họng.
Sử dụng các biện pháp bảo vệ như khẩu trang, khăn, mũ khi đi ra ngoài đường hoặc tới nơi công cộng.
Luyện tập thể dục thể thao giúp tăng cường sức đề kháng phòng ngừa tác nhân có hại xâm nhập.

Amidan là bộ phận quan trọng giúp bảo vệ hệ hô hấp khỏi sự tấn công từ các tác nhân bên ngoài. Mong rằng qua bài viết này, độc giả đã được trang bị những kiến thức cần thiết về cơ quan này từ đó chủ động phòng ngừa sẽ giúp các bạn bảo vệ, tránh các bệnh viêm amidan hiệu quả nhất.

THÔNG TIN HỮU ÍCH:

--- Bài cũ hơn ---

Đặc Điểm Sinh Học Của Loài Ong

Hình Ảnh Vòm Họng Bình Thường Không Mắc Bệnh

“sởn Gai Ốc” Khi Liệt Kê Từng Bệnh Về Họng Và Thanh Quản

Cấu Tạo Vòng Bạch Huyết Và Chức Năng Bảo Vệ Cơ Thể

Cấu Tạo Và Chức Năng Hệ Thần Kinh Tự Động (Thần Kinh Thực Vật)

Amidan Nằm Ở Đâu Và Có Chức Năng Gì?

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

Cấu Tạo Của Ắc Quy Axit Sử Dụng Trên Xe Ô Tô

Ngày nay, cụm từ amidan đã trở thành quen thuộc với rất nhiều người và amidan đã trở thành từ khóa được tìm kiếm nhiều trên các trang mạng xã hội đặc biệt là những trang chăm sóc sức khỏe. Vậy a midan là gì? Amidan nằm ở đâu?

Amidan là một tổ chức lympho lớn nhất của cơ thể nằm tập trung phía dưới niêm mạc hầu thành đám nằm ở hai bên thành họng tạo thành một vòng bạch huyết Waldayer bao gồm amidan vòm họng (còn gọi là VA, amidan vòi, amidan khẩu cái và amidan đáy lưỡi. Trong đó, amidan khẩu cái lớn nhất, nằm ở hai bên thành họng và cũng là amidan hay bị viêm nhất. Khi quan sát bằng mắt thường ta có thể dễ dàng thấy được một phần của amidan.

Amidan bao gồm 6 khối nằm vây quanh cửa hầu và xếp thành một vòng kín gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldayer): Amidan vòm (VA), Amidan vòi, Amidan khẩu cái (amidan), Amidan lưỡi.

Amidan vòm (VA)

Chỉ có 1 khối hình tam giác nằm ở vòm họng và có thể phát triển theo thành sau họng mũi. Đây là hạch bạch huyết lớn nhất cơ thể. Không giống với amidan khẩu cái, amidan vòm không được bảo phủ bởi lớp biểu mô phía trên. Không những thế, amidan vòm còn nằm ở vị trí của ngõ ra vào của hầu họng. Do đó, amidan vòm rất dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh. Trong đó, tác nhân gây bệnh hay gặp nhất là virus gây. VA được hình thành từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 7 của thai kỳ và phát triển đầy đủ ở trẻ sơ sinh. VA trở thành nơi cư trú của vi khuẩn ngay từ tuần lễ đầu tiên sau khi sinh. VA to lên trong thời kì phát triển của trẻ cho đến 6 – 7 tuổi, nhằm tạo miễn dịch chống lại vi khuẩn, virus, dị nguyên và các chất kích thích trong thức ăn và không khí. Sau đó VA thường thoái triển dần và trước dậy thì teo nhỏ lại.

Amidan vòi

Gồm 2 amidan, nằm ở hai bên phải và trái, quanh lỗ vòi tai, ngay dưới vòi Eustache. Đây là amidan có ít tổ chức Lympho và ít được chú ý đến khi nhắc đến amidan.

Amidan khẩu cái (amidan)

Gồm 2 amidan hình ô van màu hồng, có kích thước to nhỏ tuỳ vào độ tuổi. Amidan khẩu cái nằm ở hai bên phải và trái, trong hố amidan của thành bên họng. Đây là amidan lớn nhất trong vòng bạch huyết Waldayer và là amidan duy nhất có thể quan sát bằng mắt thường khi dùng đèn soi. Amidan khẩu cái gồm 2 trụ là trụ trước và trụ sau. Bề mặt amidan gồm nhiều hốc sâu và được bao phút bởi biểu mô phủ phía trên. Đây là nơi thực hiện chức năng chính của amidan và cũng là nơi vi khuẩn và virus xâm nhập gây nên tình trạng viêm amidan.

Amidan lưỡi

Chỉ có 1 khối, nằm ở đáy lưỡi. Cũng giống như Amidan vòi, đây là nơi tập trung ít tế bào Lympho nhất trong vòng bạch huyết Waldayer và cũng ít được nhắc đến.

Vòng Waldeyer được hình thành trong thai kỳ và phát triển đầy đủ khi trẻ chào đời. Các khối amidan phát triển nhanh về khối lượng từ lúc 1 – 2 tuổi và đạt đỉnh cao lúc 3 – 7 tuổi, sau đó teo dần.

Các amidan có cấu tạo gồm ba lớp từ ngoài vào trong như sau:

Biểu mô phủ : Là lớp biểu mô nằm trên bề mặt của amidan. Lớp biểu mô này có chức năng che chắn, bảo vệ và loại bỏ các tác nhân gây bệnh bám trên bề mặt amidan.
Mô liên kết: Phía bên dưới lớp biểu mô phủ là một lớp mô liên kết mỏng giàu mạch máu giúp nuôi dưỡng amidan.
Hạch bạch huyết: Lớp trong cùng của amidan là các hạch bạch huyết. Đây là phần quan trọng nhất của amidan giúp chúng có khả năng tiết ra các Immunoglobulin, là các kháng thể tự nhiên của cơ thể, giúp chống lại các tác nhân gây bệnh

Amidan là cơ quan lympho lớn của cơ thể. Vai trò của amidan là miễn dịch có lợi cho cơ thể. Khi cơ thể bị xâm nhập bởi các tác nhân gây bệnh đường hô hấp (vi khuẩn, virus…), vai trò của amidan là tiết ra kháng thể và các lympho bào giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.

Bình thường amidan vòm (VA) dày khoảng 2mm, không cản trở đường thở. VA tuy mỏng nhưng xếp thành nhiều nếp nên diện tiếp xúc rất rộng. Nhiệm vụ của nó là nhận diện vi khuẩn, tạo kháng thể và tiêu diệt vi khuẩn khi chúng tái xâm nhập.

Khi ta hít vào qua mũi, không khí sẽ tiếp xúc với VA trước khi vào phổi. Vi khuẩn trong không khí bám vào bề mặt tiếp xúc rất rộng của VA. Các tế bào bạch cầu đang chờ sẵn ở đây sẽ bắt giữ và nhận diện vi khuẩn để tạo ra kháng thể. Kháng thể này được nhân lên và đưa đi khắp nơi, nhưng tập trung nhiều nhất ở vùng mũi họng, tạo miễn dịch tại chỗ chống lại vi khuẩn khi chúng tái nhiễm.

Vai trò của VA nói riêng và vai trò của amidan nói chung rất quan trọng trong các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên

Viêm amidan là một nhiễm trùng thường gặp, vì vậy để phòng tránh những bệnh về amidan cần:

Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc họng bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng sẽ giúp loại bỏ các vi khuẩn trú ngụ trong vòm họng một cách hiệu quả, ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh viêm họng, viêm amidan…
Thường xuyên kiểm tra răng miệng, tai mũi họng định kỳ.
Nguyên nhân gây viêm amidan là do vi khuẩn, virus tấn công khi hệ miễn dịch của cơ thể chúng ta bị suy yếu. Việc tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể được thực hiện từ chế độ dinh dưỡng hằng ngày, bạn nên chú ý bổ sung nhiều vitamin C với các thực phẩm.
Không hút thuốc lá, giảm ăn đồ cay nóng, chất kích thích, đeo khẩu trang khi ra đường.

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Và Vấn Đề Thường Gặp

Amidan Bình Thường Như Thế Nào? Sao Biết Bị Viêm?

--- Bài mới hơn ---

Amidan Là Gì, Nằm Ở Đâu? Cấu Tạo & Tác Dụng Của Amidan

Amidan Là Gì? Thành Phần Cấu Tạo Và Vai Trò Của Amidan

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Chức Năng Của Amidan Bình Thường

Amidan là tổ chức bạch huyết nằm ở trung tâm bốn phía hầu họng. Vai trò của amidan được ví như cửa ngõ quan trọng bảo vệ đường hô hấp. Amidan bình thường và amidan khi bị viêm có biểu hiện khác nhau. Đặc trưng nhất là bạn có thể cảm nhận được sự sưng phù của amidan khi bộ phận này bị viêm nhiễm.

Cấu tạo amidan bình thường như thế nào?

Amidan trong y học còn được gọi là tuyến hạnh nhân. Các amidan này sẽ nằm vây quanh cửa hầu và tạo thành cấu trúc vòng kín gọi là vòng bạch huyết quanh hầu (vòng Waldayer). Vòng Waldeyer là nơi tiếp nhận tất cả vi trùng từ mũi, miệng.

Đây là một tổ chức lympho lớn nhất của cơ thể, chúng nằm tập trung tại khu vực niêm mạc hầu. Các lympho này tụ tập lại thành đám hai bên phía vòm họng, bao gồm các hạch bạch huyết Waldayer. Amidan bao gồm 6 khối bao quanh khu vực cửa hầu và xếp thành một vòng kín gọi là vòng bạch huyết. Cụ thể 6 khối này gồm có: Amidan vòm (VA), Amidan vòi, Amidan khẩu cái (amidan) và Amidan lưỡi.

Theo cấu trúc cơ thể, amidan khẩu cái là khối lớn nhất, nằm ở hai bên thành họng và chúng ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Do vị trí của amidan khẩu cái nằm bao phủ trọng các khối còn lại nên đây cũng là khu vực dễ bị viêm nhất. Nếu như quan sát bằng mắt thường, bạn có thể thể dễ dàng thấy được một phần của amidan này nhô ra khỏi trung tâm của cổ họng.

Amidan vòm chỉ có 1 khối hình tam giác nằm ở khu vực vòm họng và chúng phát triển theo thành sau họng mũi. Đây được xem là hạch huyết lớn nhất trong các cấu trúc hạch bạch huyết của cơ thể. Amidan vòm là một trong những cấu trúc amidan lớn tại hầu họng.

Amidan vòm bình thường sẽ dày khoảng 2mm nhưng chúng không làm đường thở. Ngược lại diện tích tiếp xúc của amidan vòi rất rộng nhờ khả năng xếp thành nhiều nếp. Vai trò chính của amidan vòm là nhận diện vi khuẩn, sau đó tạo kháng thể và tiêu diệt vi khuẩn khi các khuẩn này tái xâm nhập vào đường hô hấp.

Vì lý do này mà Amidan vòm là cơ quan đầu tiên tiếp nhận tổn thương nếu các vi khuẩn, virus tấn công qua đường họng, hoặc hô hấp. Amidan vòm được hình thành từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 7 trong thai kỳ và phát triển đầy đủ khi trẻ sơ sinh chào đời.

Mặc dù vậy, tổ chức amidan vòm là nơi cư trú của vi khuẩn ngay từ tuần lễ đầu tiên em bé chào đời. Amidan vòm phát triển lớn theo chu kỳ phát triển của trẻ. Khi cấu trúc amidan vòm hoàn thiện ở giai đoạn 6 – 7 tuổi, các hạch bạch huyết đã có thể tạo ra miễn dịch chống lại vi khuẩn, virus chống lại các dị nguyên từ không khí, thức ăn và mầm bệnh từ bên ngoài. Amidan vòm thường thoái triển dần và trước dậy thì chúng sẽ teo nhỏ lại.

Amidan vòi có tên gọi khác là Gelach, đây là một tổ chức chức lympho nhỏ. Cấu tạo amidan vòi gồm 2 amidan nằm ở khu vực hai bên phải và trái quanh lỗ vòi tai. Tổ hợp amidan vòi nằm ngay dưới vòi Eustache. Đây là khối amidan có ít tổ chức Lympho nhất và ít có nguy cơ mắc bệnh nhất khi nhắc đến bệnh ở amidan.

Amidan khẩu cái gồm 2 amidan hình ô van màu hồng. Cấu trúc khối amidan khẩu cái có kích thước to nhỏ tùy vào độ tuổi của từng người. Amidan bình thường sẽ có cấu tạo amidan khẩu cái nằm ở hai bên phải và trái, phía trong hố amidan của thành bên họng.

Thực tế amidan khẩu cái là cấu trúc lớn nhất trong vòng bạch huyết Waldayer. Cấu tạo của amidan khẩu cái không có kích thước chuẩn, và cơ quan này cũng dễ bị ảnh hưởng ban đầu nếu có mầm bệnh xâm nhập . Bạn có thể quan sát amidan khẩu cái bằng mắt thường khi sử dụng đèn soi.

Cấu tạo của amidan khẩu cái được nâng đỡ bằng 2 trụ là trụ trước và trụ sau. Bề mặt amidan có nhiều hốc sâu và được bao phút bởi biểu mô phủ phía trên. Amidan khẩu cái chính là nơi giữ nhiệm vụ chính của amidan – cung cấp các miễn dịch cho cơ thể. Bệnh viêm amidan thực chất chính là tình trạng viêm nhiễm tại amidan khẩu cái.

Trong nghiên cứu phẫu thuật cắt lớp. Các amidan có cấu tạo gồm ba lớp từ ngoài vào trong như sau:

Biểu mô phủ : Đây là phần biểu mô nằm ở bề mặt bao phủ của amidan. Tương tự như vai trò của lớp da, biểu mô phủ che chắn, bảo vệ và đồng thời loại bỏ các vi trùng, vi khuẩn bám trên bề mặt amidan.
Mô liên kết: Đây là vị trí nằm phía bên dưới lớp biểu mô phủ, cấu tạo tương tự như một lớp mô liên kết mỏng giàu mạch máu có vai trò nuôi dưỡng amidan.
Hạch bạch huyết: Là nhiều tổ hợp bạch huyết nằm trong nhân amidan. Hạch bạch huyết nắm giữ vai trò chủ chốt của amidan giúp chúng tiết ra các Immunoglobulin. Đây là những kháng thể tự nhiên và được so sánh như các “chiến binh” tự nhiên chống lại mầm bệnh xâm nhập.

Chức năng của amidan bình thường là gì?

Vai trò của amidan là cung cấp các thụ thể miễn dịch có lợi bảo vệ cơ thể. Khi ở trạng thái bình thường, các amidan được so sánh như là cửa ngõ quan trọng của hệ hô hấp và là tuyến phòng vệ quan trọng trong hệ thống các cấu trúc lympho cung cấp hệ miễn dịch trong cơ thể. Amidan sẽ bảo vệ những cơ quan hầu họng khác trước tác nhân gây bệnh đường hô hấp (vi khuẩn, virus…). Tuy nhiên khi amidan bị viêm thì các lympho sẽ sưng to và làm nhiệm vụ che chắn các vi khuẩn này không xâm lấn sâu thêm vào trong cơ thể.

Cấu trúc của amidan bình thường chặt chẽ và giữ vai trò quan trọng trong hệ thống hô hấp, hầu họng. Vì thế, nếu amidan bị viêm thì cơ thể bạn sẽ không được bảo vệ khỏi các xâm nhập từ bên ngoài, ngược lại nơi đây sẽ trở thành khu vực lưu trú của vi trùng, lan truyền các bệnh lý nhiễm trùng ở phổi, tai, khớp, ruột,…

Bằng mắt thường thì khó có thể nhìn thấy amidan vòm và amidan khẩu cái, nhưng bạn phải dùng đến dụng cụ chuyên dụng để quan sát vị trí amidan. Chúng có thể phát triển phình to hơn so với thông thường nhờ khả năng xếp thành nhiều nếp. Các amidan bạn có thể nhìn thấy bằng mắt thường cũng là những amidan dễ bị viêm nhất. Chúng vừa giữ trọng trách nhận diện vi khuẩn, tạo kháng thể và đồng thời tiêu diệt vi khuẩn khi chúng tái xâm nhập.

Dấu hiệu nhận biết amidan bị viêm
Dấu hiệu viêm amidan ở người trưởng thành

Amidan bình thường không dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường, tuy nhiên với những amidan bị viêm sẽ sưng to và bạn có thể cảm nhận được sự sưng phù và khó thở. Viêm amidan thường bị nhầm lẫn với viêm họng thông thường. Cụ thể bạn có thể nhận biết các dấu hiệu như sau:

Khàn giọng, sưng đau cổ họng

Tình trạng khàn giọng xảy ra ở giai đoạn muộn khi amidan bị viêm. Trong đó, hiện tượng tắc nghẽn cuống họng do tình trạng viêm amidan sẽ ảnh hưởng đến thanh quản của bạn, âm thanh phát ra bị chặn lại bởi amidan sưng to. Điều này khiến cho giọng nói của bạn bị khàn và tắc nghẽn hoàn toàn. Hầu hết những người bị viêm amidan đều có triệu chứng mất giọng, biến đổi giọng nói, đồng thời gặp khó khăn khi nuốt thức ăn.

Do amidan là khu vực trung tâm của cửa ngõ hầu họng nên khi amidan viêm thì các virus và vi khuẩn cũng có điều kiện xâm nhập đến các khu vực ống tai hoặc ống mũi. Đau tai là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh viêm amidan ở giai đoạn nặng. Những triệu chứng thường gặp là tình trạng ù tai, giảm thính lực và buốt tai, đôi khi tai bạn cũng có thể tiết dịch kèm theo.

Một trong những triệu chứng điển hình của viêm amidan là viêm họng. Do ảnh hưởng từ các vi khuẩn, virus tấn công mà hệ thống các amidan sẽ nhanh chóng giải phóng miễn dịch, cùng dịch nhầy tích tụ ở họng. Bạn sẽ có những dấu hiệu như đỏ và đau rát họng, khó thở, khản giọng, và nặng nhất là ở mức độ viêm amidan cấp tính.

Xuất hiện đốm trắng trên amidan

Ngoài ra nếu nhìn bằng mắt thường, khi viêm amidan bạn sẽ nhận thấy các đốm, mảng trắng nằm rải rác tại bề mặt amidan. Đây được xem là tiến triển nghiêm trọng hơn so với viêm nhiễm thông thường – amidan hốc mủ khiến người bệnh đau họng và mất giọng nghiêm trọng. Kèm theo đó là các tụ mủ hình thành khiến hơi thở của người bệnh rất hôi.

Sốt cao là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm amidan. Thông thường, cơn sốt do amidan gây ra thường cao trên 38 độ C và người bệnh sẽ bị sốt đột ngột, điều này được cho là bởi phản ứng kháng viêm bình thường của cơ thể. Tình trạng sốt cao có thể kéo dài 3-5 ngày tùy cơ địa và thể trạng mỗi người.

Tình trạng hôi miệng xảy ra khi số lượng vi khuẩn phát sinh ở amidan ngày càng lớn. Tình trạng này vẫn xảy ra ngay cả khi bệnh nhân có thường xuyên súc miệng, vệ sinh miệng bằng dung dịch hoặc nước muối. Kèm theo tình trạng hôi miệng, bệnh nhân có thể xuất hiện cảm giác buồn nôn, khó nuốt thức ăn.

Viêm amidan cũng khiến bạn có cảm giác khát nước liên tục, và cho dù bạn có uống nhiều nước đi nữa nhưng vẫn có cảm giác khát. Nguyên nhân là vì khi bạn bị viêm amidan, cơ thể mất cân bằng điện giải và lượng nước uống bị thất thoát đáng kể. Do thiếu nước mà vùng lưỡi và khoang miệng của người bệnh sẽ bị khô rát, khiến cơ thế khát nước tự nhiên xuất hiện đáp ứng cơn khát.

Dấu hiệu viêm amidan ở trẻ nhỏ

Ở trẻ nhỏ, những dấu hiệu viêm amidan không có biểu hiện rõ hơn ở người lớn và phụ huynh thường nhầm lẫn triệu chứng này với cảm cúm hoặc viêm họng thông thường. Điều này có thể sẽ rất nguy hiểm vì biến chứng viêm amidan ở trẻ nhỏ có thể tiến triển xấu và ảnh hưởng đến tai – mũi – họng của bé. Phụ huynh nhận biết cụ thể qua các biểu hiện sau:

Trẻ bị chảy nước mũi, ho, đau họng và nhức đầu
Tình trạng đau họng, khóc khản giọng kéo dài hơn 2 ngày
Khó nuốt thức ăn, thường có biểu hiện buồn nôn và nôn.
Cơ thể suy nhược, mệt mỏi, sốt cao và uể oải.
Đau bụng, khó thở…

Khi nào cần cắt amidan?

Không phải mọi trường hợp viêm amidan đều được khuyến khích cắt amidan. Do cơ quan này đóng vai trò quan trọng trong cơ chế phòng bệnh, nên việc điều trị bảo tồn luôn được ưu tiên. Cắt amidan là cách điều trị cuối cùng nhưng mang lại hiệu quả nhất được đưa ra nếu bệnh nhân không đáp ứng điều trị với các hình thức khác. Cụ thể, phẫu thuật cắt amidan được khuyến khích cho:

Người bị viêm amidan sưng to gây bít tắc đường thở, cản trở ăn uống và hô hấp.
Có dấu hiệu nghi ngờ ung thư amidan hoặc tái phát viêm thường xuyên.
Người thường bị viêm amidan tái phát cấp từ 6 lần/năm liên tiếp.
Trường hợp viêm amidan tái phát cấp do liên cầu trùng kèm van tim hậu thấp.
Viêm amidan nguy cơ biến chứng ở người lớn hoặc ở trẻ nhỏ có tiền sử bị sốt cao co giật.
Người bị viêm amidan mạn tính hoặc viêm amidan tái phát từ mầm bệnh liên cầu trùng và không đáp ứng với thuốc điều trị.
Viêm amidan kéo dài hơn 5 – 7 ngày, ổ sưng viêm vẫn gây viêm họng, đau họng và hơi thở có mùi hôi.
Người bị viêm amidan hốc mủ và từng phải nhập viện trước đó.
Nguy cơ biến chứng từ viêm amidan thành viêm cầu thận hoặc nhiễm trùng gây mưng mủ hạch cổ.

Nếu nằm trong nhóm đối tượng trên, bạn nên thực hiện phẫu thuật cắt bỏ amidan để phòng tránh các nguy cơ xảy ra. Người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám để được cắt amidan bởi các bác sĩ giàu kinh nghiệm. Mặc dù cắt amidan là tiểu phẫu đơn giản nhưng nếu không đảm bảo quy trình thực hiện, cũng như chất lượng vệ sinh phòng khám cũng sẽ để lại biến chứng sau phẫu thuật.

Cách phòng tránh viêm amidan

Viêm amidan gây khó chịu và ảnh hưởng đến ăn uống, hô hấp. Bệnh thường phát sinh từ các dị nguyên, virus, vi khuẩn nên bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh yếu tố nguy cơ. Để căn bệnh nhiễm trùng thường gặp này không xảy ra, bạn nên thực hiện:

Giữ vệ sinh răng miệng sạch sẽ, súc miệng bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng để loại bỏ các vi khuẩn cư trú trong vòm họng một cách hiệu quả.
Hạn chế ra đường trong thời gian bệnh dịch, che chắn mũi họng trong giờ cao điểm để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh viêm họng, viêm amidan…
Thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra răng miệng, tai mũi họng 3 tháng/lần.
Tăng cường hoạt động miễn dịch của cơ thể để chủ động phòng bệnh trước sự tấn công của virus và vi khuẩn gây bệnh.
Bạn nên bổ sung nhiều vitamin C với các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác, đồng thời luyện tập thể dục thể thao đều đặn.
Không hút thuốc lá, không lạm dụng bia rượu, hạn chế ăn đồ cay nóng, thực phẩm lạnh tránh những kích thích đến amidan.

Hi vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn đọc có hình dung rõ về vai trò cũng như cấu tạo amidan bình thường. Amidan là cửa ngõ bảo vệ và trung tâm cung cấp miễn dịch có lợi bảo vệ cơ thể. Vì thế bạn nên duy trì lối sống và sinh hoạt khoa học để hạn chế tốt nhất những tổn thương ở bộ phận này.

--- Bài cũ hơn ---

Amidan Là Gì? Cấu Tạo, Vị Trí Và Tác Dụng Của Amidan